راهکارهای ارتقاء وضعیت ترویج علم در ایران؛ با بررسی دیدگاه صاحب نظران و متولیان

در سازوکار ملی ترویج علم، علاوه بر موضوع سیاست گذاری و فرایند مهم پیاده سازی آن، عوامل متعدد و تاثیرگذار دیگری نیز مدنظر قرار بگیرند زیرا بر موفقیت و یا عدم موفقیت سازوکار طراحی شده نقش عمده ای دارند. شناسایی عوامل بازدارنده و همچنین راهکارهای حل مسئله و ارتقاء وضعیت ترویج علم در کشور، از جمله مسائل مهمی است که باید به آن ها توجه ویژه داشت.
روش شناسی: جامعه پژوهش، 60 نفر از صاحب نظران حقیقی و حقوقی (شاغل در سازمان هایی متولی ترویج علم) فعال و باتجربه در زمینه ترویج علم در کشور هستند که بر اساس معیارهایی همچون سابقه فعالیت، تخصص، تجربه کاری و... انتخاب شده اند. داده های پژوهش با استفاده از روش پیمایشی گردآوری شده است. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه و روش نمونه گیری هدفمند و گلوله برفی بوده است.
تحلیل یافته ها نشان داد که «اصلاح نظام آموزشی (مدارس و دانشگاه ها) به گونه ای که ترویج علم بخش مهمی از فعالیت های مهم آن ها قلمداد شود» با کسب امتیاز نهایی 59 بالاترین امتیاز را از آن خود کرده است و به عنوان اولویت اول متولیان و اولویت دوم صاحبنظران، به عنوان راهکار مهمی در توسعه ترویج علم در کشور معرفی و شناخته شده است.
«ارتقاء آگاهی مسئولان دولتی و نهادهای خصوصی نسبت به اهمیت ترویج علم» و «توجه به ترویج علم از سنین پایین تر» با کسب امتیاز نهایی 56 و 54، دو راهکار مهمی هستند که توسط صاحبنظران و متولیان معرفی شده اند.«حمایت مالی دولت از مراکز تازه تاسیس، خصوصی، مراکز پرورش خلاقیت، کارآفرینی و. .. که در راستای ترویج ایده ها و خلاقیت های خود با امکانات محدود تلاش می کنند»، با میانگین 5.93، «پرداخت وجوهی به عنوان کمک هزینه در قالب برنامه های تشویقی به سازمان های فعال (جهت جبران برخی محدودیت های مالی و تشویق سایر نهادها به فعالیت بیشتر)» با میانگین 5.78 و «تعریف و تعیین سیاست ویژه اعطای بودجه مورد نظر، حقوق و مزایا، اعطای وام های بلاعوض، کم بهره و. .. برای سازمان ها و نهادهای متولی (دولتی و خصوصی) توسط دولت» با میانگین 5.55، سه راهکار مهمی هستند که توسط متولیان، به منظور رفع مشکلات مالی نهادهای متولی معرفی شده است.