کارگزاران اموی در نظام خلافت عباسی

حاکمیت عباسیان که محصول جنبشی انقلابی و حرکتی آرمان گرایانه بود، در نخستین مراحل استقرار خود، در برخورد با بازماندگان رژیم اموی شیوه های قهرآمیز و خشونت باری در پیش گرفت. طولی نکشید که با تغییر نگرش خلفای عباسی، شماری از کارگزاران رژیم پیشین، در دوره ی جدید به خدمت گرفته شدند، تا در مناصب اداری، نظامی و قضایی به ایفای نقش بپردازند.
دگردیسی در رفتار عباسیان نسبت به امویان، عمده ترین مسئله ای است که این مقاله میکوشد به روش توصیفی- تحلیلی به تبیین آن همت گمارد و نشان دهد که عباسیان با گذر از دوره ی «کرسی لرزان سیاست» که به حذف شماری از بازماندگان اموی انجامید، سیاست شمولگرایانهای در پیش گرفتند، تا اقوام و طوایف مختلف، ازجمله کارگزاران بازمانده ی اموی در میان اعراب شمالی و جنوبی را به زیر چتر فراگیر خود درآورند و از این ره گذر، مانع از بازتولید رقابت های کهن میان آن ها شوند و با تبدیل تهدیدها به فرصتها، از تجربه و مهارت کارگزاران اموی در تنظیم و روال مندکردن امور اداری، نظامی و قضایی خویش بهره گیرند.