ارزیابی عملکرد تشکل های آب بران از دیدگاه اعضاء: مورد مطالعه اتحادیه تشکل های آب بران کانال اردیبهشت درودزن فارس

به منظور افزایش بازدهی آب کشاورزی و استفاده بهینه از مقدار آب مصرفی در بخش کشاورزی، امروزه راهکار مدیریت مشارکتی آبیاری از طریق شکل گیری تشکل های آب بران به منظور درگیر نمودن بهره برداران در مدیریت آب، پیشنهاد گردیده است. تشکل های آب بران به عنوان یکی از راهکارهای مناسب و کارآمد در جهت افزایش مشارکت بهره برداران در مدیریت آب کشاورزی، بسیار مورد توجه است. پژوهش حاضر با هدف واکاوی سازه های موثر بر نگرش اعضاء اتحادیه تشکل های آب بران نسبت به عملکرد تشکل در محدوده کانال اردیبهشت درودزن در استان فارس به روش کمی و با استفاده از فن پیمایش و ابزار سنجش پرسشنامه انجام گرفته است. برای تعیین روایی صوری، پرسشنامه در اختیار افراد صاحب نظر قرار گرفت و براساس نظرات آنان اصلاحات لازم اعمال شد. برای تعیین پایایی، مطالعه راهنما بر روی 30 نفر از بهره برداران خارج از نمونه آماری انجام گرفت و با استفاده از نرم افزار SPSSضرایب آلفا در آزمون کرونباخ آلفا برای مقیاس های تحقیق بین0/72 تا 0/87 به دست آمد. آزمودنی های این پژوهش با استفاده از جدول تعیین تعداد و حجم نمونه آماری کرجسی و مورگان شامل 245 نفر از اعضاء اتحادیه تشکل های آب بران بودند که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده از بین جامعه آماری پژوهش انتخاب شدند. یافته های پژوهش نشان داد که از بین چهار دسته سازه های فردی- نگرشی، اجتماعی، زراعی- موقعیتی و اقتصادی، متغیرهای سن، سطح تحصیلات، اندازه خانوار، نگرش نسبت به سازمان آب و شرکت بهره برداری، نگرش نسبت به وجود روابط عادلانه در تشکل، وضعیت تاهل، مسئولیت اعضاء در تشکل، میزان آگاهی فرد در مورد اهداف، حدود اختیارات و مسئولیت های تشکل، میزان مشارکت در فعالیت های اجتماعی، میزان مشارکت در فعالیت های تشکل، میزان استفاده از کانال های ارتباطی و منابع اطلاعاتی آب و آبیاری، رعایت اصول اخلاقی در بین اعضاء، نوع تشکل و درآمد اعضاء، رابطه معنی داری با نگرش نسبت به عملکرد تشکل داشته اند. ضمنا نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون چندگانه نشان داد که در مورد نگرش نسبت به عملکرد تشکل، شش متغیر نگرش نسبت به سازمان آب و شرکت بهره برداری، میزان استفاده از آب کانال، میزان مشارکت در فعالیت های تشکل، سطح زیرکشت محصولات شتوی، سطح تحصیلات و میزان درآمد 7/69 درصد از تغییرات آن را تبیین کردند. در ادامه، با توجه به یافته های پژوهش، پیشنهادهایی به منظور بهبود نگرش اعضاء نسبت به عملکرد تشکل ارائه شده است.