ممنوعیت استخدام و به کارگیری کودکان در مخاصمات مسلحانه

وقوع مخاصمات مسلحانه اعم از داخلی و بین المللی، کودکان را که آسیب پذیرترین قشر جامعه بین المللی هستند تحت تاثیر قرار می دهد. از این رو، کودکان نیازمند حمایت ویژه حقوق بین الملل بشر و حقوق بین الملل بشردوستانه هستند. دو قاعده کلی در مورد استخدام و به کارگیری کودکان در مخاصمات مسلحانه وجود دارند: 1. کودکان نباید در نیروها یا گروه های مسلح احضار شوند که همان شرکت مستقیم کودکان را شامل می شود. 2. کودکان نباید اجازه یابند که در مخاصمات شرکت کنند که مقصود این قاعده، همان شرکت غیرمستقیم کودکان می باشد. رویه دولت ها این دو قاعده کلی را به منزله یک قاعده عرفی حقوق بین الملل در هر دو زمینه درگیری های مسلحانه بین المللی و غیربین المللی قابل اعمال می داند. استخدام کودکان به خدمت نظام، در اسناد بین المللی و همچنین در دستور العمل های متعدد نظامی و قوانین داخلی بیشتر کشورها ممنوع اعلام شده است. در سال های اخیر، دولت ها، سازمان های بین المللی دولتی و غیردولتی کوشش های زیادی را برای انجام اقدامات ویژه حمایتی، تدوین و ایجاد استانداردهای بین المللی در جهت مبارزه و مهار نمودن مقوله سربازگیری به عمل آورده اند. هنجارهای بین المللی موجود حمایت از کودکان در درگیری های مسلحانه را در برمی گیرند. از یک سو، موازین بین المللی حمایت از کودکان در درگیری های مسلحانه در قالب حقوق قراردادی و عرفی وجود دارد و از سوی دیگر، در کنار دستاوردهای چشمگیر اسناد قراردادی، شورای امنیت، مجمع عمومی و دبیرکل سازمان ملل نیز فعالیت های قابل توجهی را در زمینه حمایت از کودکان در مخاصمات مسلحانه انجام داده اند. در این مقاله، ضمن مشخص کردن کودک سرباز، به بررسی موازین بین المللی برای ملاک سنی سربازگیری خواهیم پرداخت.