مکان یابی مناطق موثر بر دبی اوج سیلاب با استفاده از مدل هیدرولوژیکی HEC-HMS در حوزه سد جیرفت

امروزه سیل به عنوان یک عامل مخرب که سالانه خسارات زیادی به جوامع انسانی وارد می کند و تاثیر بسیار بدی بر زندگی انسان ها می گذارد، مطرح است. احداث سازه های مناسب در مکان هایی با پتانسیل سیل خیزی بالا می تواند خسارات ناشی از سیل را به طور محسوسی کاهش دهد. این مطالعه در حوزه سد جیرفت به منظور شناسائی مناطق موثر بر دبی اوج سیلاب صورت گرفته است. در این تحقیق از تکنیک های GIS و RS و مدل هیدرولوژیکی HEC-HMS و همچنین از دو شاخص F%، f جهت آنالیز سیلخیزی استفاده شده است. نتایج حاصل از شاخص F% نشان می دهد زیر حوزه های K4 و سلطانی به ترتیب با مقادیر 12/16 و 24/13 در اولویت اول سیل خیزی قرار دارند. اما در روش آنالیز سیل خیزی شاخص f برای اولویت بندی، پارامتر مساحت حذف می گردد و به نوعی دبی ویژه محاسبه می شود و سیل خیزی زیر حوزه ها را بر این اساس بیان می کند. نتایج اولویت بندی با استفاده از این روش در حوزه سد جیرفت نشان داد زیر حوزهK6 با 76/0 رتبه اول و زیر حوزه هنجان با 74/0 در رتبه دوم سیل خیزی قرار دارند. هچنین نتایج نشان می دهد میزان سیل خیزی از پایین دست حوزه به سمت بالا دست افزایش پیدا می کند و سرشاخه ها در مقدار دبی خروجی نقش به سزایی ایفا می کنند. اجرای برنامه های مدیریتی و احداث سازه های هیدرولیکی مناسب در قسمت های بالادست حوزه می تواند خسارات ناشی از سیل را به طور محسوسی کاهش دهد.