مسجد و فرآیندهای فرهنگی قدرت در نظام جمهوری اسلامی ایران

در روند شکل گیری و پیروزی انقلاب اسلامی نیز، مساجد یکی از عمده ترین محل های تجمع و اعتراض مردم و شکل گیری تظاهرات علیه رژیم شاه بود. در واقع، تجمع جمعیت که عامل مهمی در شکل گیری توده ها بود و نقش به سزایی در شکل گیری تظاهرات و اعتراضات مردمی علیه رژیم شاه داشت، از مساجد ریشه می گرفت. مساجد عمده ترین ابزار روحانیت برای ارتباط با اقشار مختلف جامعه بودند و از طریق آنها ایدئولوژی انقلاب و پیام روحانیت به گوش مردم می رسید. همچنین، عامل اصلی بسیج تجار و بازاریان، مساجد بودند که به دلیل پیوند تاریخی مسجد و بازار در قیام ها و اعتراضات مردمی، مسجد مرکز تشکل و سازماندهی بازاریان بود.
پرسش های مهمی که در مقاله حاضر مطرح می شود، این است که کانون اصلی قدرت در نظام در جمهوری اسلامی ایران در چه حوزه هایی قرار دارد؟ مساجد چه نقش و کارکردهایی در مشروعیت بخشی به قدرت در نظام جمهوری اسلامی ایران دارد؟ فرض اصلی مقاله حاضر این است که ساختارهای قدرت در نظام جمهوری اسلامی ایران مبتنی بر مفهوم منتشر شده ای از فرهنگ است که درون تمام ساختارهای سیاسی و اجتماعی و از جمله مسجد حضور دارد و به تولید و بازتولید قدرت می پردازد. در مقاله حاضر، تلاش بر این است تا ابتدا روش گفتمان و چگونگی شکل گیری گفتمان هژمون و ارتباط آن با مفاهیم قدرت و فرهنگ را مورد بررسی قرار دهیم. سپس، جریان قدرت در مسجد و سازوکارهای قدرت ساز آن را مورد مطالعه قرار دهیم.