تاویل از دیدگاه فیض کاشانی

«تاویل» یکی از موضوعاتی است که فیض کاشانی در تفسیر قرآن و عرفان بدان پرداخته و در فهم درست آیات و روایات و حقایق هستی، برایش نقش کلیدی قایل است. هدف این پژوهش آن است که با روش توصیفی تحلیلی به بررسی دیدگاه ایشان درباره تاویل بپردازد و مولفه های اصلی آن را تبیین کند. یافته ها حاکی از آن است که وی تاویل را «تعمیم معنای متبادر از لفظ و حمل لفظ بر معنای غیرمتبادر» می داند. وی با تبیین پیوند عمیق لفظ و معنا، الفاظ را دارای حقیقت و روح واحدی می داند که ممکن است به لحاظ مصداقی، شکل ها و مصادیق متعددی داشته باشند. وی از این رهگذر، پرده از سر اختلاف تعابیر معصومان علیهم السلام در بیان معانی آیات قرآن برمی دارد. فیض کاشانی روایات متعددی را در مقام بیان امکان تاویل در آیات قرآن و نیازمندی آیات قرآن به تاویل یادآور می شود. از برخی روایات ذکرشده، می توان تعمیم تاویل را نسبت به ظواهر قرآن برداشت کرد. وی ملاک درستی تاویل را بهره مندی آن از پشتوانه نقلی و یا ضرورت عقلی دانسته و تاویل را مختص معصومان علیهم السلام می داند.