بررسی عوامل موثر در ایجاد لنفادم بعد از درمان اولیه ی کارسینوم مهاجم پستان

لنفادم اندام فوقانی از عوارض به نسبت شایع و ناتوان کننده در بیماران مبتلا به سرطان پستان می باشد که در 6 تا 31 درصد موارد درمان شده ی سرطان پستان دیده شده است. این مطالعه به بررسی میزان فراوانی لنفادم در بیماران با سرطان پستان درمان شده و عوامل مرتبط با آن پرداخته است.

این مطالعه به صورت گذشته نگر بود. اطلاعات حاصل از پرونده های 170 بیمار مبتلا به سرطان پستان که در فاصله ی سال های 1380 تا 1385 به بیمارستان سیدالشهدا (ع) در شهر اصفهان مراجعه کرده بودند، جهت تعیین میزان بروز و عوامل خطر ایجاد لنفادم مورد ارزیابی قرار گرفت. عوامل مورد بررسی شامل سن، شاخص توده ی بدنی، محل و اندازه ی تومور، وجود یا عدم وجود متاستاز، تعداد غدد لنفاوی درگیر، تعداد غدد لنفاوی برداشته شده ی آگزیلاری، نوع جراحی، نوع پرتو درمانی (فوتون و الکترون) و شیمی درمانی بود. آنالیز تک متغیری و چند متغیری با استفاده از مدل Logistic regression برای عوامل خطر انجام شد.

از بین 170 بیمار مورد مطالعه با میانگین سنی 9/10 ± 9/47 سال، 59 نفر (7/34 درصد) لنفادم داشته اند. در آنالیز تک متغیری چاقی بر اساس شاخص توده ی بدنی به صورت معنی داری بر ایجاد لنفادم موثر بود (002/0 = P). میانگین غدد لنفاوی درگیر در بیماران واجد و فاقد لنفادم تفاوت معنی داری داشت (0001/0 > P). سن بیماران، مکان و اندازه ی تومور، متاستاز، شیمی درمانی، نوع جراحی، تعداد غدد لنفاوی برداشته شده و نوع پرتودرمانی با بروز لنفادم ارتباطی نداشت.

لنفادم بعد از درمان اولیه ی کارسینوم مهاجم پستان یک عارضه ی شایع می باشد.شاخص توده ی بدنی و تعداد غدد لنفاوی درگیر از عوامل خطر بروز لنفادم در این بیماران هستند. با در نظر گرفتن شاخص توده ی بدنی به عنوان یک عامل قابل تغییر، رژیم های کنترل وزن برای این بیماران توصیه می شود. همچنین، لازم است تا مطالعات بیشتری در این خصوص انجام شود.