مطالعه توارث مقاومت به ویروس موزائیک رگهای گندم با روش دیآلل

به منظور بررسی و ارزیابی نحوه توارث مقاومت به ویروس موزائیک رگه ای گندم و برآورد پارامتر های ژنتیکی مقاومت، پنج ژنوتیپ گندم (Triticum aestivum L.) (ارقام چمران، نیک نژاد، کراس عدل، فلات و لاین 4004) که در آزمایشات پیشین مقاومت خوبی نشان داده بودند، به همراه رقم حساس مرودشت در قالب یک طرح دی آلل به-صورت دو طرفه تلاقی داده شدند. والدین، F1 ها و تلاقی-های متقابل در مرحله گیاهچه (3-2 برگی) تلقیح شدند و واکنش آن ها تحت شرایط گل خانه و با استفاده از مقیاس 7-0 ارزیابی شد. داده ها با روش هیمن- جینکز و روش اول و مدل I گریفینگ تجزیه و تحلیل شدند. قابلیت ترکیب پذیری عمومی (GCA) و خصوصی (SCA) معنی-دار بود که نشان دهنده اهمیت اثرات افزایشی و غیر-افزایشی ژن در توارث مقاومت به ویروس است. اثرات تلاقی های متقابل معنی دار نبودند. نسبت اجزای واریانس قابلیت ترکیب پذیری بزرگ بود که نشان دهنده اهمیت بیشتر اثرات افزایشی ژن در کنترل توارث مقاومت به این ویروس است. بنابراین عملکرد نتاج می تواند از اثرات GCA به تنهایی پیش بینی شود. نتایج تجزیه واریانس Wr+Vr و Wr-Vr، تجزیه رگرسیون Wr و Vr و برآورد پارامتر های ژنتیکی در روش هیمن- جینکز بر اهمیت توام اثرات افزایشی، غالبیت و اپیستازی دلالت داشت. وراثت پذیری عمومی و خصوصی در مقاومت به ویروس نیز به ترتیب 89 و 55 درصد برآورد گردید. برآورد پارامتر های ژنتیکی نشان داد که در توارث مقاومت به ویروس اثرات افزایشی نسبت به اثرات غیر افزایشی مهم تربودند. با توجه به نتایج به دست آمده غالبیت از نوع نسبی بود