پدیده کوچه نشینی و تاثیر آن بر نظم و امنیت اجتماعی

زندگی مسالمت آمیز افراد در یک جامعه، تنها در صورت رعایت قواعد مشترک ممکن می شود. اما باید این قواعد مشترک واجد ویژگی هایی باشند که بتوانند به هدف برسند. یکی از اصلی ترین چارچوب های تعریف این قواعد، انطباق و تناسب مسائل فرهنگی و پدیده های اجتماعی با روح حاکم بر نظم اجتماعی است.«کوچه نشینی» یکی از آن مسائلی است که باید با ارزش ها و هنجارهای فرهنگی جامعه بررسی شود. امروزه این پدیده که عقبه فرهنگی و تاریخی نیز با خود به همراه دارد موضوعی است که در گوشه و کنار اغلب شهرها دیده و به دلیل دگرگونی های فرهنگی و تغییر در سبک زندگی، به مرور تبدیل به یک ناهنجاری اجتماعی می شود. علت اصلی کوچه نشینی را باید در فراغت و نوع به کارگیری اوقات فراغت جستجو کرد که درباره آن به موضوع پرداخته ایم. آنچه مهم است تعامل کوچه نشینی و مسئله نظم اجتماعی است که می تواند جزء بخش ناپیدایی از نظم و امنیت شناخته شود. تردیدی نیست عامل فرهنگ نقش اساسی در شکل گیری مساله کوچه نشینی داشته است لیکن دگرگونی های اجتماعی نیز جزء مسائلی هستند که می توانند در تغییر ذائقه های فرهنگی افراد جامعه موثر بوده و پدیده هایی مانند کوچه نشینی زنان را دچار تحولات نگرشی و از هنجار به ناهنجار تبدیل کنند. همان تحولاتی که درباره کوچه نشینی مردان نیز اتفاق افتاده است. این مقاله می کوشد به بررسی مسئله کوچه نشینی و توصیف انگیزه زنان کوچه نشین در شهر یزد پرداخته و در نهایت به علل وجودی و آسیب های این پدیده بپردازد.
به همین منظور بر اساس نمونه ای 144نفری از بین زنان در محلات قدیمی شهر یزد موضوع کوچه نشینی و تاثیر آن بر مقوله نظم و امنیت اجتماعی بررسی شده است. روش نمونه گیری این پژوهش، نمونه گیری دومرحله ای خوشه ای- تصادفی ساده بوده است. برای گردآوری اطلاعات از شیوه پرسشنامه و مصاحبه استفاده شده است.
یافته های تحقیق نشان دادند بیش از 39 درصد زنان در کوچه می نشینند. متوسط زمان کوچه نشینی زنان بیش از 6 ساعت در هفته بوده است. تقریبا 56.3 درصد کسانی که در کوچه می نشینند امکان استفاده از فضاهای تفریحی یا ورزشی را در محل خود ندارند. بر اساس نتایج آزمون من ویتنی بین متوسط تحصیلات، سن، تعداد فرزندان، وضعیت اقتصادی، زمان تماشای برنامه های تلویزیونی زنان کوچه نشین و زنان دیگر تفاوت معنی داری وجود دارد. مهمترین دلیل کوچه نشینی احساس تنهایی(36 درصد) و مهمترین موضوعی که زنان در کوچه نشینی ها با خود در میان می گذارند مسائل خانوادگی (32 درصد) عنوان شده است. مهمترین انگیزه زنان کوچه نشین درد دل کردن و دیدن همدیگر(20 درصد و20 درصد) عنوان شده است. در نهایت مهمترین عارضه کوچه نشینی از دیدگاه زنان کوچه نشین، غیبت(47 درصد) و اتلاف وقت (16 درصد) بیان شده است.