نخستین جمع آوری قرآن

جان برتن، قرآن پژوه انگلیسی معتقد است: قرآنی که امروزه در دست ماست، توسط حضرت محمد صلی الله علیه و آله گردآوری شده است. مسئله نسخ تلاوت و بقای حکم، مهم ترین علت حذف نقش پیامبر صلی الله علیه و آله در جمع آوری قرآن است. موضوع نسخ تلاوت و بقای حکم، واقعیت خارجی ندارد. به رغم نکات مثبتی که در نظریه برتن وجود دارد، نقدهای اساسی نیز بر برخی از ارکان آن وارد است. اطلاعاتی که برتن در پژوهش های خود ارائه داده، نشان می دهد که روایات جمع آوری قرآن در قرن سوم هجری رو به گسترش و تکامل نهاده است. حال آنکه طبق پژوهش های دقیق، این روایات در منابع دو قرن نخست نیز وارد شده است. با این همه، وی سعی نکرده توضیح دهد که آیا هیچ منبعی، ترسیم وی از تکامل این روایات را از نظر تاریخی تایید می کند. یا خیر. همین امر مهم ترین نقد وارد بر تحقیقات برتن درباره روایات تدوین قرآن است. این نوشتار به روش تحلیلی توصیفی نگارش یافته است.