جستاری بر انواع تمثیل در مثل ها و قصه های قرآن کریم

قرآن کتاب هدایت بشر در تمام اعصار است. سبک و سیاق نوشتاری آن متفاوت از دیگر کتاب ها بوده و تعالیم خود را به منظور فهم همه انسان ها، گاه با زبان ادبی و هنری در قالب مثل، قصه، و... بیان نموده است. از دیدگاه برخی، یک چهارم قرآن و از نگاه بعضی دیگر، یک ششم آن در قالب داستان یا قصه بیان شده و قریب به شصت مثل در آن وجود دارد.
محور اصلی سخن در مقاله حاضر بازشناسی انواع تمثیل به کاررفته از حیث ساختار (اسلوب معادله، حکایت انسانی و حکایت حیوانات) و محتوا (تمثیل ساده اخلاقی، اندیشه، رویا، رمزی، سیاسی تاریخی) در قصه ها و مثل های قرآن می باشد. نتایج مقاله، که با روش تحقیق توصیفی تحلیلی انجام پذیرفته، نشان می دهد ساختار مثل های قرآن در گروه حکایت انسانی قرار می گیرد و مثل ها از نظر محتوا جزو دو گروه «تمثیل ساده اخلاقی» و «تمثیل اندیشه» می باشند.
قصه های قرآنی نیز از لحاظ ساختار در دسته حکایات انسانی و یا حکایات حیوانات قرار می گیرند و از لحاظ محتوا، نه تنها در زمره تمثیل اخلاقی و تمثیل اندیشه قرار دارند، بلکه جزو یکی دیگر از انواع تمثیل (رویا، رمزی، سیاسی تاریخی) نیز هستند.