مقایسه روش های مختلف ارزیابی پایداری ژنوتیپ های گندم نان در شرایط تنش خشکی

تنش خشکی یکی از مهم ترین عوامل محدودکننده تولید عملکرد گیاهان زراعی در دنیا است. برهم کنش ژنوتیپ در محیط (G×E) تحت تنش خشکی بسیار معمول بوده و پیشرفت کارهای اصلاحی را مشکل می سازد. برای ارزیابی این برهم کنش، 20 ژنوتیپ گندم نان در یک طرح بلوک های کامل تصادفی در 3 تکرار و 2 مکان (مکان تنش و مکان غیرتنش) در دو سال زراعی مورد بررسی قرار گرفتند. پایداری ژنوتیپ ها با استفاده از چندین روش پایداری از جمله انحراف از خط رگرسیون و ضریب خط رگرسیون در روش ابرهارت و راسل، واریانس پایداری شوکلا، انتخاب هم زمان برای عملکرد و پایداری، اکووالانس ریک و روش ناپارامتری رتبه مورد ارزیابی قرار گرفت. هدف از این مطالعه مقایسه نتایج روش های بالا و انتخاب ساده ترین روش برای تعیین پایداری ژنوتیپ ها بود. در بیش تر روش ها ژنوتیپ های شماره 9 و 12 به عنوان پایدارترین ژنوتیپ ها انتخاب گردیدند. ضرایب همبستگی روش های مختلف تعیین پایداری ژنوتیپ ها با استفاده از ضریب همبستگی اسپیرمن تعیین گردید. به دلیل همبستگی قوی معنی دار بین میانگین عملکرد و میانگین رتبه و همبستگی های قوی و معنی دار بین انحراف از رگرسیون و سایر روش های مورد استفاده و همبستگی قوی بین این روش با روش انحراف معیار رتبه می توان نتیجه گرفت که روش ساده رتبه بندی برای تعیین پایدارترین ژنوتیپ ها کافی بوده است.