موانع خصوصی سازی آموزش عالی در ایران و ارائه راهکارهایی جهت رفع آن ها

طی دو دهه گذشته، علاوه بر دلایلی چون کاهش هزینه ها و تخصیص بهینه منابع و افزایش کارایی،دلایل دیگری از جمله ظهور اقتصاد مبتنی بر دانش و تغییر ترکیب جمعیتی متقاضیان ورود به دانشگاه ها، گرایش به خصوصی سازی در آموزش عالی را تسریع کرده است. در ایران نیز رشد آموزش عالی خصوصی در برنامه سوم توسعه مطرح و مورد پی گیری قرار گرفته اما همواره با تنگناهایی روبرو بوده است.این مقاله کوششی در جهت کشف چالش ها و موانع گسترش آموزش عالی خصوصی است. در مطالعه حاضر،پس از بیان آموزه های نظری، تلاش شده تا به دو سوال در این زمینه پاسخ داده شود. نخست اینکه مهمترین موانع پیش روی خصوصی سازی دانشگاه ها در کشور کدام است و دیگر اینکه چه راهکارهایی برای غلبه بر این مسایل و مشکلات وجود دارد. یافته های این تحقیق به روش مطالعه اکتشافی متکی بر ابزار مصاحبه عمیق با متخصصان دانشگاهی در بخش های دولتی و غیر دولتی و نیز استفاده از ابزار پرسشنامه (به دو صورت پرسشنامه باز وپرسشنامه بسته) حاصل شده است. در یافته های تحقیق 26 مشکل و مانع پیشاروی خصوصی سازی دانشگاه ها مشخص شد که در این میان مواردی چون فقدان قوانین حمایت از سرمایه گذاری خصوصی، پایین بودن قدرت خرید مردم و عدم توان پرداخت شهریه، وجود مشکلات ساختاری در نظام مدیریت آموزش عالی، فقدان آزادی علمی در دانشگاه ها و تمایل دولت به تسلط در امور فرهنگی و اجتماعی دانشگاه هااز دیدگاه صاحبنظران از بالاترین اهمیت برخوردار بودند. برای پاسخ به سوال دوم تحقیق نیز در پایان، پیشنهادهایی راهبردی جهت رفع یا کاهش مشکلات ارائه شده است.