بررسی رهیافت همکاری منطقه ای هند در خلیج فارس

هندوستان به عنوان یکی از مهم ترین کشورهای در حال توسعه، در سال های اخیر در تلاش بوده تا نقش مهم تری برای تامین منافع ملی و حفظ امنیت ملی خویش در دو عرصه منطقه ای و بین المللی ایفا نماید. در این میان، یکی از مهم ترین و نزدیک ترین مناطق دارای اهمیت در بحث امنیت منطقه ای هند، منطقه خلیج فارس است. با توجه به ملاحظات موجود، هندوستان درصدد است برای تامین امنیت ملی خویش، به ویژه در حوزه انرژی، روابط ژئواستراتژیک خود را با کشورهای حوزه خلیج فارس گسترش دهد و عمق بخشد. هدف اصلی در مقاله پیش رو، بررسی چارچوب سیاست ها و راهبردهای هندوستان برای گسترش روابط خود با کشورهای تولیدکننده نفت و گاز در منطقه خلیج فارس و نیز برپاداری ثبات منطقه ای برای تداوم دسترسی به این منابع است. همچنین نقش ساختار نظام بین المللی در شکل دهی به این سیاست ها و راهبرد ها نیز مورد مطالعه قرار خواهد گرفت. از این منظر، فرضیه اصلی در این مقاله عبارت است از آنکه تلاش هند برای گسترش همکاری های منطقه ای با کشورهای حوزه خلیج فارس، تحت تاثیر ساختار نظام حاکم بر روابط بین الملل بوده و از الگوی»وابستگی متقابل«، در حال تحول به نوعی الگوی»هویت ساختی«با تاکید بر ارزش های حاکم بر روابط بین الملل در دوران کنونی است. تاثیر چنین تغییر و تحولی در سیاست خارجی هند بر روابط این کشور با کشورهای منطقه خلیج فارس، به ویژه ایران، از جمله دیگر مباحثی است که در این مقاله مورد بررسی قرار خواهند گرفت.