بررسی توارث مقاومت به بیماری سپتوریوز برگی در گندم در شرایط گلخانه توسط روش تجزیه میانگین نسل‎ها

جهت بررسی نحوه توارث مقاومت به بیماری سپتوریوز برگی گندم از روش تجزیه میانگین نسل‎ها استفاده گردید. به همین منظور 6 نسل (والد اول، والد دوم، نسل اول، نسل دوم و تلاقی های برگشتی) حاصل از 3 تلاقی در قالب طرح کاملا تصادفی در شرایط گلخانه کشت گردیدند. گیاهچه های این نسل ها در محیط گلخانه در مرحله دو برگی توسط ایزوله قارچ عامل بیماری مایه کوبی شدند و صفات سطح نکروزه و سطح پوشش پیکنیدی و سطح زیر منحنی پیشرفت بیماری (AUDPC) برای هر دو صفت نکروز و پیکنید (nAUDPC وpAUDPC) ارزیابی گردیدند. نتایج تجزیه میانگین نسل‎ها نشان داد اثرات افزایشی، غالبیت و اپیستازی در کنترل کلیه صفات نقش داشتند، البته نقش اثرات غالبیت و اثرات متقابل غالبیت × غالبیت در کنترل صفات از اهمیت بیشتری برخوردار بود. نتایج به‎دست‎آمده از برآورد‎های هتروزیس و توانایی نسبی نیز بیان‎کننده این موضوع بود. متوسط توارث پذیری عمومی برای صفات مورد بررسی بین 73 تا 6/93 درصد بود. درجه غالبیت برای کلیه صفات بیشتر و یا کمتر از یک به‎دست آمد که تایید کننده عمل غالبیت و فوق‎غالبیت ژن‎ها در کنترل صفات بود. بنابراین توصیه می‎شود که از روش‎های مبتنی بر هیبریداسیون و یا روش‎ گزینش در نسل‎های پیشرفته و انتهایی برای بهبود مقاومت به بیماری سپتوریوز برگی گندم استفاده گردد.