بررسی ارتباط بین شاخص های محیط کاری پرستاران و ابعاد فرسودگی شغلی آنان در بیمارستان های عمومی آموزشی دانشگاه علوم پزشکی تهران

در یک سازمان سالم، سلامت جسمی و روانی کارکنان به همان اندازه مهم و مورد توجه مدیریت سازمان است که تولید و بهره وری مورد تاکید قرار می گیرد. فرسودگی شغلی، محصول استرس طولانی مدت در محل کار می باشد. علائم این سندرم زمانی آشکار می شود که توانایی های فرد برای تقاضاهای محیط کار کافی نباشد. خستگی عاطفی، زوال شخصیت و احساس فقدان موفقیت فردی، سه بعد مختلف فرسودگی شغلی می باشند. در این مطالعه، ضمن بررسی محیط کار پرستاران از لحاظ مشارکت پرستاران در امور، طرح ریزی کیفیت مراقبت پرستاری، رهبری و پشتیبانی مدیریت از پرستاران، کفایت منابع و پرسنل و مطلوبیت روابط پزشک پرستار، به بررسی تاثیر شرایط محیط کار آنان بر میزان بروز ابعاد مختلف فرسودگی شغلی در آن ها پرداختیم.
پژوهش انجام شده از نوع مطالعات توصیفی - تحلیلی می باشد که به صورت مقطعی و جهت بررسی تاثیر محیط کاری پرستاران بر ابعاد فرسودگی شغلی آنان در بیمارستان های آموزشی و عمومی دانشگاه علوم پزشکی تهران در سال1386 انجام شده است. تعداد241 پرستار از این جمعیت(با سطح اطمینان 95%، توان آزمون80% و ریزش 30%) به طور تصادفی انتخاب شدند. جهت جمع آوری داده ها از دو پرسشنامه شاخص محیط کار پرستاری و فرسودگی شغلی استفاده گردید که توسط پرستاران بخش های داخلی و جراحی تکمیل شدند. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار 5/11 SPSS و رگرسیون لجستیک استفاده شد.
نتایج پژوهش نشان دادند که نوع بیمارستان و جنسیت بر روی فراوانی احساس فقدان موفقیت فردی تاثیردارند. شدت احساس فقدان موفقیت فردی از متغیر نوع بیمارستان تاثیر می پذیرد. کاهش مشارکت در طرح ریزی کیفیت مراقبت(326/2 =OR)، رهبری و پشتیبانی مدیریت ضعیف(553/4 =OR) و روابط محدود و ضعیف پزشک-پرستار(339/1 = OR) بر روی فراوانی زوال شخصیت تاثیر منفی می گذارند. شدت زوال شخصیت از کاهش متغیر طرح ریزی کیفیت مراقبت(310/3 OR=) تاثیر منفی می پذیرد. فراوانی خستگی عاطفی از رهبری و پشتیبانی مدیریت ضعیف(152/2 =OR)، و در نهایت، شدت خستگی عاطفی از کاهش مشارکت در طرح ریزی کیفیت مراقبت(838/3 =OR) و عدم کفایت منابع(440/2 = OR) و روابط محدود پزشک-پرستار(552/2 = OR) تاثیر منفی می پذیرند. همچنین، نتایج رگرسیون لجستیک نشان داد که با توجه به خطای معیار، کلیه ی روابط فوق الذکر، مستقیم می باشند یعنی با افزایش یکی، دیگری نیز افزایش می یابد.
در نهایت می توان گفت که نوع و تعداد بیماران مراجعه کننده به بیمارستان های مورد بررسی، استفاده از الگو های کاری قابل انعطاف، استقبال از ایده های کاری جدید، استفاده از کار تیمی، مشارکت دادن پرستاران در امور بیمارستان، فراهم بودن فرصت های آموزشی و ارتقای شغلی، وجود حمایت های مدیریتی و غیره، بر میزان فراوانی و شدت ابعاد فرسودگی شغلی پرستاران تاثیرگذار هستند.