معیارها و ضوابط اقناع اندیشه مخاطب از دیدگاه قرآن

اقناع، فرایندی ارتباطی است که هدف اساسی آن، انتقال محتوا با تاثیرگذاری بر مخاطب است. بر اساس تعاریف، تبیین ها و شیوه های اقناعی موجود، تاثیرگذاری اقناعی، در بسیاری از موارد در وضعیتی تحمیلی و با فریب اقناعی حاصل می شود. آیات و آموزه های قرآن کریم، گرچه موید اقناع و به کارگیری روش های تاثیرگذار اقناعی در انتقال اندیشه به دیگران است، ولی به هیچ روی با فریب اقناعی موافق نیست. از این رو، با طرح پرسش هایی از قرآن کریم می توان به ضابطه های اقناع نیز دست یافت. این پژوهش، با رویکرد درون دینی آیات، به مهم ترین ضوابط هر فعالیت اقناعی می پردازد. تحلیل آموزه ها و گزاره های قرآنی، با رویکردی تفسیری و کلامی است. دو موضوع «آزادی اندیشه» و «به کارگیری ابزارهای صحیح» از معیارهای مهم هرگونه فرایند اقناعی است. به کارگیری ابزارهای نامشروع و نیز استفاده از روش هایی که باعث سلب آزادی اندیشه و قدرت تصمیم گیری مخاطب می شود، نوعی فریب اقناعی محسوب شده، عملی نامشروع است. قرآن به مخاطبان خود نیز هشدار داده است تا تحت تاثیر فریب های اقناعی قرار نگیرند.