محاسبه رشد بهره وری منابع انسانی دانشی با استفاده از مدل های تحلیل پوششی داده های پویا (مطالعه موردی: پژوهشگاه صنعت نفت)

پژوهشگاه صنعت نفت یکی از توانمندترین مراکز پژوهشی برای شناسایی، تامین، و توسعه دانش و فناوری برتر در صنعت نفت و ایجاد ارزش برای مشتریان خود از طریق انجام تحقیقات بنیادی، کاربردی و توسعه ای با هدف حل مشکلات راهبردی و عملیاتی صنعت عظیم نفت است. از آنجا که پژوهشگاه صنعت نفت، مرکز همه فعالیت های تحقیقاتی صنعت نفت می باشد، اگر این قبیل مراکز تحقیقاتی کشور تبدیل به مکان های هزینه بر شوند، آن مراکز دیگر اثربخشی لازم را نخواهند داشت. از این رو، باید بیش از آن هزینه ای که صرف می شود بازدهی داشته باشند. با توجه به اهمیت نیروی انسانی در این نوع سازمانها و نقش وی در رشد و تحقق اهداف سازمانی، پرداختن به مبحث بهره وری منابع انسانی یکی از مهمترین دغدغه های مدیران امرزوی است. بنابراین برآورد کارایی و بهره وری و شناسایی عوامل موثر بر آن، امری بسیار ضروری است. در این تحقیق، ضمن استفاده از مدل های تحلیل پوششی داده ها، برای تجزیه و تحلیل تغییرات در کارایی و بهره وری منابع انسانی دانشی در طی زمان، و همچنین تفکیک بهره وری به دو جزء عمده آن، یعنی تحولات فناوری و تغییرات کارایی، از روش تحلیل پنجره ای و شاخص مالم کوئیست استفاده می شود. نتایج بیانگر این است که میانگین کارایی فنی پژوهشکده های 1، 2، 5، و 6 تقریبا 82% است، که نسبتا کم می باشد. میانگین کارایی مدیریت پژوهشکده های 1، 5، و 6 تقریبا 84% است. میانگین کارایی مقیاس پژوهشگاه صنعت نفت، غیر از پژوهشکده 2 که 83% است، همگی در سطح نسبتا مطلوبی می باشد. با توجه به مقادیر شاخص مالم کوئیست، تنها عملکرد پژوهشکده 5 طی دوره مذکور بهبودی نداشته و عملکرد سایر پژوهشکده ها بهبود یافته است. میانگین مقادیر شاخص بهره وری مالم کوئیست پژوهشگاه صنعت نفت در دوره مذکور 09/1 است، که گویای بهبود عملکرد آن می باشد.