شبستری و اندیشه وحدت وجود در گلشن راز

نظریه ی وحدت وجود، بیانگر آن است که وجود، عین وحدت است ولی این وحدت از نوع وحدت عددی، نوعی و جنسی و... نیست، وحدت و اتحاد موجودات به اعتبار وجود واحد مطلق است که حقیقت و باطن همه چیز است و به حقیقت غیر از وحدت هیچ نیست و وجود، یک حقیقت بیش نیست؛ همان حقیقت واحد فرد یگانه که با مراتب و درجات مختلف در جهان تجلی و ظهور می یابد. این مساله یکی از مهم ترین بن مایه ی افکار شیخ محمود شبستری در برجسته ترین اثرش، گلشن راز است.
شبستری تلاش نموده تا مفاهیم را در طرحی نو معرفی نماید برای نمونه «اناالحق» را برای عارفی چون حلاج نامتعارف نمی داند حتی این امر در نگاه او برای مراتب آغازین خلقت نیز غیر عادی نیست:در آدر وادی ایمن که ناگاهروا باشد انا الحق از درختی درختی گویدت «انی اناالله»چرا نبود روا از نیک بختیاین مقاله توانسته است اندیشه های وحدت وجودی نهفته در تمامی پانزده یا هفده سوال پاسخ داده شده ی شیخ شبستر بیابد و معرفی می کند.