تولید سوسیس غیرگوشتی با استفاده از روش طرح عاملی کامل

با توجه به روند رو به افزایش شیوع بیماری های واگیر و غیرواگیر ناشی از مصرف گوشت قرمز و فراورده های حاصل از آن و نگرانی هایی که در رابطه با افزودن نگهدارنده های به کار رفته در این محصولات وجود دارد، امکان سنجی تولید سوسیس غیرگوشتی بدون نگهدارنده ضروری به نظر می رسد.

اجزای ثابت فراورده شامل ایزوله ی پروتئین سویا، گلوتن، روغن سویا، آب و یخ، ادویه و نمک و اجزای متغیر شامل نشاسته اصلاح شده ذرت، کاراگینان و پودرسفیده ی تخم مرغ بود. هر کدام از اجزای متغیر در 2 سطح مختلف با استفاده از روش فاکتوریل کامل در 8 فرمول مختلف تولید و به اجزای ثابت اضافه شد. ارزیابی حسی فرمول ها برای بررسی کیفیت فراورده ی تولیدی از نظر 5 ویژگی طعم، عطر، بافت، برش پذیری و ارزیابی کلی و به شیوه لذت بخشی مرتبه 9 صورت گرفت. توانایی مدل با آزمون فقدان برازش (Lack of fit)، ضریب همبستگی (R2) و ریشه ی میانگین مربعات خطا RMSE (Root mean square error) بررسی شد. برای بررسی اثر اصلی و اندرکنش متغیر ها آنالیز واریانس به کار رفت. سطح معنی داری 05/0 در نظر گرفته شد.

بررسی نتایج مربوط به تحلیل داده های به دست آمده و نیز مقادیر P-value، فقدان برازش، ریشه ی میانگین مربعات خطا و ضریب همبستگی محاسبه شده برای هر مدل و نیز در نظر گرفتن تاثیر مستقل هر کدام از متغیرها (سفیده ی تخم مرغ، نشاسته اصلاح شده و کاراگینان) بر هر پاسخ نشان داد که مدل ارزیابی کلی با داشتن0001/0= P-value فقدان برازش 1220/0 و ضریب همبستگی 83/0 که بالاترین ضریب همبستگی است بهترین مدل جهت پیشگویی فرمولاسیون بهینه است. هم چنین، مشخص شد که علاوه بر تاثیر معنی دار سه عامل سفیده ی تخم مرغ، نشاسته ی اصلاح شده و کاراگینان بر ارزیابی کلی، اثرات متقابل آن ها نیز بر ارزیابی کلی تاثیر معنی داری دارند.

با توجه به معادله به دست آمده برای مدل پاسخ ارزیابی کلی پیش بینی می شود که سطوح واقعی 5/0، 3 و 3 به ترتیب برای کاراگینان، نشاسته ی اصلاح شده و سفیده ی تخم مرغ بالاترین امتیاز را داشته باشد.