شواهدی از نهادهای اقتصادی اجتماعی (؟) جوامع عصر آهن در مرکز فلات ایران

مطالعه و درک ساختارهای اجتماعی، اقتصادی و سیاسی جوامع عصر آهن، یکی از جنبه های مهم مطالعات باستان شناسی این دوره به شمار می رود. تاکنون پژوهشهای باستان شناختی عصر آهن ایران تا حد زیادی به مطالعه و مقایسه گونه شناختی یافته های حاصل از کاوش در گورستان های این دوره پرداخته و کمتر توجهی به مطالعه و بازسازی جنبه های گوناگون ساختارهای اجتماعی، اقتصادی و سیاسی جوامع این دوره شده است. آگاهی های باستان شناختی ما از عصر آهن ایران تا حد زیادی برپایه کاوش در گورستانهای این دوره استوار است و در این میان، توجه چندانی به داده های ارزشمند محوطه های استقراری نشده است. بیشتر پژوهشگران تا به امروز مردمان عصر آهن ایران را جوامعی فاقد ساختارها و نهادهای سازمان یافته اداری و سیاسی تلقی نموده و به صرف شمار اندک محوطه های استقراری مردمان این دوره را دامدارانی کوچرو معرفی نموده اند. مطالعه، تفسیر و تحلیل یافته های حاصل از کاوش در محوطه های استقراری این دوره در مرکز فلات ایران، افقی نوین درباره حضور نهادهای اقتصادی، اجتماعی و سیاسی و وجود سازمان یافتگی هایی را در این میان بر ما آشکار ساخته است. کشف چند قطعه سفال خاکستری با نقش مهر استوانه ای در کنار شواهدی چون مهرها، توکن های گچی، خمره های بزرگ سفالی و بقایای پلمپ در خمره در میان انباری و فضاهایی با کاربری ویژه در محوطه های بزرگ و مهم استقراری عصر آهن، شواهدی از سازمان یافتگی های اقتصادی اجتماعی به ویژه در ارتباط با امور کشاورزی و فعالیت های مربوط به آن در اختیار قرار می دهد.