جلوه های مکالمه گرایی در «اهل الکهف» اثر توفیق الحکیم

ادبیات، شکلی از ارتباط بوده و هر اثر ادبی با آثار پیش و پس از خود در ارتباط گفت و شنودی است که به آن گفت وگو یا مکالمه گویند. در گفت وگو و مکالمه، همواره نیاز به شخص دومی است تا اولین صدا ایجاد شود و صدای دوم، پاسخ به آن صداست؛ بدین ترتیب، در کنار مکالمه گرایی یک اثر، صداهای مختلف نیز از آن اثر شنیده می شود.
مقاله ی حاضر، بر آن است تا امکانات گفت وگویی (مکالمه گرایی) را در آثار توفیق الحکیم، نمایشنامه نویس مصری، به ویژه اثر مهم او، «اهل الکهف» را با تحلیل محتوا مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار دهد و جلوه های آن یعنی چندصدایی و بینامتنیت را بررسی کند؛ هم چنین تاثیر فرهنگ خودی یعنی قرآنی را بر اثر مذکور، مورد ارزیابی قرار دهد.