بررسی نقش پرتفوی رفتاری در تصمیم گیری سرمایه گذاران بورس اوراق بهادار تهران

بیش از پنجاه سال پیش فریدمن و ساویج [1] عنوان کردند کسانیکه بلیط های لاتاری خریداری می کنند، همزمان برگه های بیمه را نیز تهیه می کنند. آنها برای این دسته از افراد تابع مطلوبیتی به شکل S ترسیم کردند که در قسمت بردها مقعر و در قسمت باخت ها محدب است. تحقیقات آیزنهاور [2] و بسیاری دیگر نیز رفتار ریسک را بصورتی که فریدمن و ساویج [1] مطرح کرده اند، تایید می کنند. شفرین و استات مان [3] با تلفیق نظریه انتظار کانمان و تورسکی [4] و نظریه «امنیت، پتانسیل و ایده آل» (SP/A) لوپز [5] به همراه نظریه «حساب ذهنی» تالر [6] مدلی را معرفی کردند که سرمایه گذاران در آن پرتفوی های خود را به صورت هرمی طراحی می کنند که با توجه به اهداف آنها از سرمایه گذاری و احساسات غالب بر آنها دارای لایه های متفاوتی است. این تحقیق با بررسی رفتار سرمایه گذاران در بورس اوراق بهادار تهران به دنبال یافتن نشانه هایی ازتشکیل پرتفوی های هرمی بر اساس مفاهیم نظریه پرتفوی رفتاری است. برای این منظور، نمونه ای تصادفی به تعداد 356 نفر از خریداران سهام انتخاب شده و پرسشنامه بین آنها توزیع گردید. سپس اطلاعات با استفاده از روش تحلیل عاملی اکتشافی تجزیه و تحلیل شد و شش عامل؛ ابهام گریزی، امید، خوش بینی، بدبینی، ترس و ایده آل گرایی، به عنوان عوامل تاثیرگذار بر رفتار سرمایه گذاران به دست آمد.