بررسی میزان شیردهی مادران و عوامل موثر بر آن در سه بیمارستان شهر تهران، سال 1387

شیر مادر یکی از عوامل مهم در سلامت، ایمنی، رشد ذهنی و جسمی کودک می باشد که فوائد اجتماعی، اقتصادی و بهداشتی زیادی برای خانواده و اجتماع دارد. ولی با وجود این مزایا و تاکید بر 6 ماه تغذیه انحصاری با شیر مادر و ادامه آن با تغذیه تکمیلی حداقل تا پایان سال اول، این میزان در کشور ما بسیار پایین است. مطالعه حاضر با هدف تعیین میزان شیردهی مادران و عوامل موثر بر آن در مراکز بهداشتی تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در سال 1387 و مقایسه آن با اطلاعات موجود در سال های 86-1370 انجام شد.
مطالعه به روش توصیفی- مقطعی بر روی 300 مادر دارای کودک 12 الی 24 ماه انجام گرفت. ابتدا خصوصیات دموگرافیک مادر و کودک سوال شد، سپس عوامل موثر بر شیردهی شامل تحصیلات، شغل، روزهای اشتغال، آموزش در طی دوران شیردهی و سایر عوامل سوال و سپس مدت شیردهی، نوع شیر مصرفی، زمان شروع تغذیه تکمیلی ثبت شد. دو عامل آگاهی و نگرش با استفاده از پرسشنامه های حاوی 10 سوال آگاهی و 16 سوال نگرش سنجیده شد و داده ها توسط برنامه آماری SPSS استخراج شد.
متوسط سن مادران 6/4±9/28 سال بود که حدود 7/41 درصد آنها دیپلم داشتند، 7/19 درصد نمونه ها شاغل بودند که فقط 22 درصد در محل کار خود مکانی برای شیردهی داشتند. میزان تغذیه انحصاری با شیر مادر تا 4 ماهگی 7/75 درصد و تا 6 ماهگی 4/27 درصد بود. زمان شروع تغذیه تکمیلی در 3/63 درصد نمونه ها در 6 ماهگی و در 1/31 درصد نمونه ها قبل از 6 ماهگی و 685 درصد بعد از 6 ماهگی بود. فقط 7/29 درصد آگاهی خوب داشتند، در صورتی که 7/95 درصد نگرش خوبی نسبت به شیردهی داشتند. در بین عوامل موثر تحصیلات مادر ارتباط معکوس با مدت تغذیه انحصاری داشت و امکان شیردهی در محل کار موجب افزایش مدت تغذیه انحصاری به میزان 1 ماه شده بود.
علی رغم تلاش وزارت بهداشت در جهت افزایش طول مدت تغذیه انحصاری با شیر مادر، تا 6 ماهگی کماکان از هدف جامعه سالم در سال 2010 که این میزان را 50 درصد اعلام کرده اند، تفاوت چشمگیری وجود دارد.