بررسی آیه ثله من الاولین و قلیل من الآخرین

خداوند در سوره مبارکه واقعه پس از اینکه انسان ها را به سه دسته «اصحاب المیمنه»، «اصحاب المشئمه» و «سابقون» تقسیم می کند، می فرماید گروه زیادی از سابقون از اولین بوده و اندکی از آن ها را آخرین تشکیل می دهند. تفاسیر به بیان مصداقی این مفاهیم و تبیین اولین و آخرین با معیار زمانی پرداخته اند که لازمه این اقوال تقلیل سابقون در گذر زمان بوده است.
در آموزه های قرآنی و روایی، اولین، کسانی هستند که در پرتو ایمان به خدا و توحید، استعداد و ظرفیت های خود را شکوفا کرده و به فعلیت می رسانند، لذا اکثریت سابقون و اصحاب المیمنه را تشکیل می دهند، اما آخرین که اقلیت سابقون را تشکیل می دهند، با اینکه روحیه و ظرفیتی مانند اولین ندارند، لکن دسترسی به مقام سابقون برای آن ها غیر ممکن نیست و می توانند در راستای عبودیت خداوند به این مقام نائل گردند. در این پژوهش، بیان مصداقی این اصطلاحات در آموزه های قرآنی و روایی جهت شناسایی روحیه سابقون مورد بررسی قرار گرفته است