ارزیابی میزان کیفیت محیطی پیرامون حرم حضرت معصومه با استفاده از رویکرد مخاطب محور

رشد سریع شهرها و توسعه کالبدی آن، ازدیاد وسایل نقلیه و توجه بیش از اندازه به آن موجبات بروز بحران های مختلف در زندگی شهری نظیر مشکل های محیطی و نزول کیفیت محیط و از بین رفتن فضاهای شهری را فراهم کرده است. در پی این امر لزوم توجه به مفهوم کیفیت و ارتقاء آن در فضاهای شهری در کنار توجه به مسایل کمی، بیشتر احساس و در طی سال های اخیر تحقیقات گسترده ای در این زمینه صورت گرفته است. در ایران نیز به دنبال افزایش شهرنشینی و سرعت بالای تغییرات در بافت های شهری به دلایل مختلف کیفیت محیط در فضاهای شهری به شدت افول پیدا کرده است. هدف از این پژوهش سنجش میزان کیفیت محیط و نحوه رتب هبندی آن در محور منتهی به حرم حضرت معصومه(س) با استفاده از نظر و تمایل کاربران محیط (رویکرد مخاطب محور) است. کیفیت محیط با ایجاد مدل تجربی سنجش کیفیت (درخت ارزش) توسط روش کل به جزء و بررسی معیارهای ارائه شده در چهار سطح ارزیابی شده است. در این پژوهش پس از مطالعه بر روی فضای مورد نظر شاخص هایی در سه زمینه کالبدی، کارکردی و ادراکی جهت سنجش میزان کیفیت محیط استخراج و در قالب پرسشنامه بین استفاد هکنندگان از محیط پیرامون حرم توزیع شده است. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از روش رگرسیون چند متغیره تحلیل مسیر استفاده شده است. نتایج نشان داد که رویکرد مخاطب محور در محیط پیرامون حرم حضرت معصومه (س) الگوی مناسبی جهت سنجش کیفیت محیط است. تحلیل های آماری نیز نشان می دهد که بین متغیر وابسته(کیفیت محیط) با متغیرهای مستقل (معیارها و جزء معیارها) با اطمینان 99 درصد، رابطه معنی داری وجود دارد. مولفه های امنیت، دسترسی، معابر و کارکردهای اقتصادی بیشترین اثر و روشنایی و کارکردهای تفریحی ک مترین اثر را بر کیفیت محیط از نظر کاربران محیط(مخاطبین) داشته اند. نکته نهایی این که میزان کیفیت محیط در محدوده مورد مطالعه، در آستانه پایین (1< 1.54 <3) با میانه نظری 2 برآورد شد.