ساقه گیاه جارو (sorghum bicolor) ظرفیتی نو و با ارزش از مواد لیگنوسلولزی غیرچوبی برای صنعت خمیر و کاغذ

در این پژوهش به منظور ارزیابی پتانسیل کاغذسازی ساقه گیاه غیرچوبی جارو (sorghum bicolor) به بررسی ویژگی های ظاهری، شیمیایی و ضرایب کاغذسازی گونه های تهیه شده این گیاه از دو منطقه شمال و شمال غرب ایران پرداخته شد. در این پژوهش ساقه ها در طول به 3 قسمت تقسیم شده و پوست و مغز آن ها از هم جدا شدند. ویژگی های مورفولوژیک الیاف، ضرایب کاغذسازی و درصد ترکیبات شیمیایی هر یک از اجزای پوست و مغز براساس استانداردهای تاپی اندازه گیری شد. نتایج به دست آمده از ضرایب کاغذسازی الیاف ساقه این گیاه بر مبنای طول (2/1 میلی متر) و ضخامت دیواره لیفی (5/2 میکرومتر) آن، نشان می دهد که، این منبع لیگنوسلولزی نسبت به منابع غیرچوبی متداول و حتی پهن برگان بومی، در جایگاهی مناسب برای تولید کاغذی با مقاومت های مکانیکی مطلوب قرار دارد. نتایج آنالیز شیمیایی پوست و مغز ساقه این گیاه بیانگر محتوای سلولز بیش تر (53 درصد) و لیگنین کم تر (20 درصد) آن در مقایسه با گونه های چوبی و غیرچوبی متداول می باشد که خود از مهم ترین پارامترهای مثبت (سادگی عملیات لیگنین زدایی و هزینه های تولید کم) این ماده اولیه در تولید کاغذ محسوب می شود. با مقایسه نتایج پارامترهای فیزیکی و شیمیایی کاغذسازی از پوست و مغز ساقه گیاه جارو می توان دریافت، که در تمام موارد بررسی شده، پوست ساقه کیفیت بهتری نسبت به مغز دارد ولی با توجه به نسبت ناچیز مغز به پوست (بر خلاف بیش تر مواد لیگنوسلولزی غیرچوبی) پیش بینی می شود، خمیرکاغذ به دست آمده از کل ساقه (با مغز)، دارای اختلاف قابل توجهی با خمیر به دست آمده از پوست تنها نخواهد بود. ساقه جارو رشدیافته در شمال کشور در مقایسه با گونه های شمال غرب کشور به دلیل دارا بودن طول الیاف بلندتر، سلولز بیش تر و مواد استخراجی کم تر به عنوان پتانسیلی مناسب تر در تولید خمیرکاغذ (همراه با انجام بررسی های بیش تر) به فعالان این حوزه صنعتی پیشنهاد می شود.