بررسی دیدگاه ابن عربی در «تنزیه و تشبیه»

دو دیدگاه متضاد و به ظاهر ناهماهنگ «تنزیه» و «تشبیه» درباره ی شناخت و معرفت خداوند میان متکلمان اسلامی وجود داشته است. تنزیه گرایان، ذات حق تعالی را از صفات مخلوقات و ممکنات منزه و جدا می دانستند و تشبیه گرایان با انسان انگاری خداوند، ذات او را به آفریده هایش شبیه می کردند. در این میان وجود برخی آیات و روایات که جنبه ی تنزیهی دارند و برخی دیگر که ظاهر آن ها تشبیه را به ذهن متبادر می کند، این سوال را مطرح می سازد که چگونه این دو نوع از آیات و اخبار قابل جمع بوده و در مورد خداوند قابل اثبات و استناد است؟ آثار ابن عربی (د. 638 ق) از منابع پر اهمیت اسلامی است که ضمن رد تناقض میان متون اسلامی، نظریه ی هماهنگ کننده ای را عرضه کرده است. در این مقاله دیدگاه و اندیشه ی وی در این خصوص مورد بررسی می شود.