اثر پتاسیم و روی در کاهش غلظت کادمیم در اندام های مختلف گیاه گوجه فرنگی (Lycopersicon esculentum L.) در کشت بدون خاک

به منظور بررسی اثر پتاسیم و روی با کادمیم در ریشه، ساقه، برگ و میوه گیاه گوجه فرنگی، آزمایشی گلخانه ای به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی به اجرا در آمد. فاکتور اول سه سطح روی (8/88، 6/177 و 2/355 میکروگرم در لیتر) و فاکتور دوم سه سطح پتاسیم (255، 510 و 1020 میلی گرم در لیتر) بود. در این آزمایش، محلول غذایی پایه (محلول هوگلند) در تمامی تیمارها حاوی غلظت 20 میکرومولار کادمیم بود. در دوره دوم برداشت، غلظت کادمیم، پتاسیم و روی در اندام های مختلف گیاه شامل ریشه، ساقه، برگ و میوه اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که افزایش غلظت روی در محلول غذایی تاثیر معنی داری بر غلظت کادمیم و پتاسیم در ریشه نداشت؛ لیکن سبب افزایش غلظت روی در ریشه گردید. در ساقه، کاربرد روی سبب افزایش غلظت کادمیم و روی شد؛ اما تاثیری بر غلظت پتاسیم نداشت. در برگ، غلظت پتاسیم و کادمیم افزایش یافت؛ لیکن تاثیری بر غلظت روی مشاهده نگردید. در میوه نیز غلظت هیچ کدام از سه عنصر روی، پتاسیم و کادمیم تحت تاثیر افزایش غلظت روی در محلول غذایی قرار نگرفت. افزایش غلظت پتاسیم در محلول غذایی تاثیر معنی داری بر غلظت کادمیم، روی و پتاسیم در ریشه نداشت. در ساقه، تنها غلظت روی افزایش یافت. لیکن در برگ، سبب کاهش معنی دار کادمیم همگام با افزایش غلظت پتاسیم شد. در میوه نیز پتاسیم تنها سبب افزایش غلظت روی گردید. اثر متقابل پتاسیم و روی تنها بر غلظت پتاسیم ریشه و غلظت روی در میوه معنی دار بود. به طور کلی، در شرایط آزمایش حاضر، در گیاه گوجه فرنگی، روی و کادمیم اثر متقابل مثبت (هم-افزایی) و پتاسیم و کادمیم دارای اثر متقابل منفی (ضدیتی) می باشند.