پیامدهای اشغال ایران در شهریور 1320

جنگ جهانی دوم با حملهی هیتلر به لهستان در شهریور 1318 ش/ سپتامبر 1939 م آغاز شد. اگر چه ایران اعلام بیطرفی کرده بود اما در سال 1320 ش/ 1941 م آلمان در خاک شوروی پیشروی کرد و پس از آن ایران به سبب موقعیت حساس خود توجه بیشتر دولتهای درگیر در جنگ را به خود جلب کرد. به هر ترتیب، ایران نیز درگیر جنگ جهانی شد و این امر سبب نتایجی در این کشور گردید. مسائل داخلی ایران در طی جنگ جهانی دوم را باید به مسائل اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و نظامی تقسیم کرد. بعضی از این مشکلات ناشی از جنگ و برخی دیگر در نتیجهی مستقیم اشغال کشور به وسیلهی نیروهای خارجی و حضور آنها در کشور است. هجوم ناگهانی ارتشهای متفقین به خاک ایران، نگرانی شدیدی در سراسر کشور پدید آورد و به دنبال حوادث ناشی از این هجوم سر رشتهی امور در غالب موارد از دست دولت بیرون رفت و ناامنی و هرج ومرج، وضع نابسامان اقتصادی، مسئلهی نان و مواد غذایی و چگونگی ارتباط با دولتهای خارجی مشکلات بسیاری را برای کشور پدید آورد. در این زمان دولتهای متعددی بر سر کار آمدند که نه برنامهای داشتند و نه توانستند مشکلات پیش آمده را به خوبی حل کنند، بر این اساس مسالهی اساسی این مقاله نتایج و آثار اشغال ایران بوده است که بدون شک در تحلیل حوادث بعدی بیتاثیر نخواهد بود.