تاثیر نوع بستر بر جمعیت دیاتومه های کفزی رودخانه ماسوله رود - گیلان

مطالعه حاضر با هدف تاثیر برخی عوامل فیزیکی و شیمیایی آب اسیدیته، دما، شوری، هدایت الکتریکی(EC)، آهن، سیلیکات، اورتوفسفات، نیترات، بر تنوع و تراکم جمعیت پریفیتون های (دیاتومه ها) یکی از انشعابات ماسوله رود در سه فصل تابستان، پاییز و زمستان 1389 انجام شد. نمونه ها از سطح بسترهای طبیعی سنگی، چوبی، شنی و گلی از رودخانه ماسوله رودخان با عرض شمالی، 37022 تا، 37023 از مدار استوا و طول شرقی، 49017 تا، 49019 واقع در شمال ایران (غرب استان گیلان) جمع آوری شدند. در مسیر رودخانه 5 ایستگاه در محدوده 15 کیلومتری برای نمونه برداری از بسترهای طبیعی انتخاب گردید. ارتفاع از سطح دریا و فاکتورهای نیترات، اورتوفسفات، سیلیکات، آهن، شوری، هدایت الکتریکی(EC) و pH در تمام ایستگاه ها مورد اندازه گیری قرار گرفتند. تغییرات جمعیت دیاتومه ها و ارتباط آن با فاکتورهای فیزیکی و شیمیایی بررسی گردید. رودخانه دارای عمق آب کمتر از نیم متر و دمای بین 31-14 درجه سانتی گراد، میزان هدایت الکتریکیS.cm -1 μ1370 -617، میزان pH از 81/8 – 82/7 بود. غلظت مواد مغذی (mg l-1 21/0– 02/0PO43-: ، mg l-1 5/3 – 2/1 NO3-: ، mg l-1 02/0 – 5/6SiO2:، mg l-1 1/0 – 02/0> Fe2+:، 5/6 - 02/0 =SiO2) نشان دهنده وضعیت تروفیک رودخانه است. نمونه ها پس از شستشو و تهیه اسلاید با استفاده از میکروسکوپ نوری مورد بررسی قرار گرفتند. در این مطالعه 23 جنس دیاتومه شناسایی شد. حداقل و حداکثر مقدار فراونی کل چمعیت دیاتومه ها روی بسترهای گلی (ایستگاه 4: 52/12%) و سنگی (ایستگاه 5: 86/30%) به دست آمد. نتایج حاصل از مقایسه میانگین فراوانی نسبی (%) جمعیت دیاتومه ها بین بسترهای مختلف (گلی: 08/4 ±95/23؛ شنی: 97/0 ±52/15؛ چوبی: 62/0 ±71/17و سنگی: 08/4 ±95/23) اختلاف معنی داری را بین بستر سنگی با بسترهای شنی و گلی؛ و بستر چوبی با گلی نشان داد (05/0P<). در این مطالعه توزیع فراوانی جنس های دیاتومه روی بسترهای زبر (چوب، سنگ و ماسه) نسبت به بسترهای صاف و نرم (بستر گلی) بیشتر می باشد. بنابراین باتوجه به نتایج به دست آمده بسترهای چوبی و سنگی می توانند برای برنامه های پایش اکولوژیکی نسبت به بسترهای گلی و شنی مناسب تر باشند.