بررسی تغییرات پوشش گیاهی تحت تاثیر تغییرات بارندگی در مراتع نیمه استپی استان اردبیل (مطالعه موردی: سایت تحقیقات مرتع ارشق)

قسمت اعظم مراتع کشور در مناطق خشک و نیمه خشک قرار دارد که در این اقلیم، نوسان بارندگی از عوامل عمده ای است که پوشش گیاهی و به دنبال آن تولید علوفه را تحت تاثیر قرار می دهد. در سال های خشک که بارندگی کاهش می یابد، سطح پوشش گیاهی و میزان تولید علوفه آسیب می بیند. این تحقیق با هدف بررسی تغییرات پوشش گیاهی با بارندگی در مراتع نیمه استپی اردبیل در طی نه سال متوالی (1377تا 1385) انجام گردید. نتایج نشان داد که پوشش تاجی گونه های بوته ای مانند Salsola gemmascens و Noaea mucranata کاهش ولی گونه هایArtemisia fragrans و Kochia prostrata افزایش داشت. درکل تراکم گونه های بوته ای حدود 40 % کاهش داشت و ارتباط بین بارندگی فصلی (پائیز و زمستان) و گونه های بوته ای وجود دارد. گونه های گندمیان دایمی در طی نه سال با نوسانات بارندگی واکنش متفاوتی داشتند و در کل تغییرات معنی داری در آنها مشاهده نشد، گونه Stipa hohenackeriana بیشتر تحت تاثیر بارندگی فصل زمستان بوده ولی Poa bulbosa و Cynodon dactylon با بارندگی فصل بهاره بیشتر همبستگی نشان دادند. تراکم گونه های پهن برگان علفی دایمی افزایش چشم گیری داشت (حدود هفت برابر) ولی در سال های خشک (1381-1379) به شدت کاهش داشتند، تولید علوفه در طی نه سال از 296 به 747 کیلوگرم در هکتار رسیده، که حدودا 5/2 برابر شده است. از آن مقدار سهم گیاهان کلاس II، I و III به ترتیب 1/23، 9/51 و02/25 درصد بوده است. همچنین در ترسالی ها میزان تولید علوفه از747 به 1968کیلوگرم در هکتار رسیده. در واقع حدود هفت برابر افزایش داشته است.