تاملی در ریشه های داستانی امثال و حکم همراه با ذکر نمونه هایی از امثال و حکم خراسان جنوبی

توسعه ی روز افزون رسانه های ارتباط جمعی و آموزش های عمومی، بی توجهی به فرهنگ شفاهی مردم را در مناطق مختلف به همراه داشته است، به همین دلیل دلسوزان فرهنگ مردم در مناطق مختلف و حوزه های متعدد بر آن شده اند تا به گردآوری و طبقه بندی مواد آن بپردازند تا هم به رواج آنها در میان گویشوران کمک کنند و هم در حفظ آنها قدمی بردارند. نگارنده ی این مقاله بر آن است تا خلاصه ای از پژوهش های میدانی خود را درباره ی داستانهای امثال که در زمانی نزدیک به دو دهه گردآوری نموده، ارائه نماید و به نتایجی که در اثر انطباق افسانه های سنتی با حدود سه هزار ضرب المثل بومی رسیده است، تقدیم دارد. هنگام طبقه بندی داستان ها دیدم که ریشه ی بسیاری از مثل های رایج، داستان ها و افسانه های قدیمی است که در میان مردم و گویشوران، آنها را به قصد تعلیم مسائل اجتماعی، اخلاقی و عبرت آموزی برای دیگران و به ویژه فرزندانشان نقل می کرده اند. با گذشت زمان آن داستان ها یا حوادث و وقایع به فراموشی سپرده شده ولی جمله ها و عبارت هایی از آنها باقی مانده و رفته رفته به صورت مثل در آمده و رواج عام یافته است. به همین جهت از این داستان ها که منبع و منشا امثال در میان مردم گردیده، به عنوان داستان های امثال تعبیر می شود.