بررسی ویروس لکه زرد زنبق (IYSV) در پیاز و برخی از گیاهان زینتی بررسی ویروس لکه زرد زنبق (IYSV) در پیاز و برخی از گیاهان زینتی با استفاده از روش الایزا و RT-PCR در استان خراسان رضوی

به منظور بررسی ویروس لکه زرد زنبق Iris yellow spot viruse در تابستان سال 1387 از مزارع پیازکاری و گلخانه های تولید گیاهان زینتی در استان خراسان رضوی نمونه برداری صورت گرفت. تعداد 435 نمونه از مزارع پیاز و تعداد 142 نمونه از گیاهان زینتی (رز، گلایول، زنبق، شمعدانی، داوودی بگونیا، اطلسی، و میخک) جمع آوری شد. گیاهانی که دارای علایم کلروز، نکروز و لکه های برگی بودند در شرایط خنک به آزمایشگاه انتقال داده شدند. سپس به وسیله آزمون سرولوژیکی DAS-ELISA مورد بررسی قرار گرفت و عصاره گیاهانی که مثبت ارزیابی شدند به 4 گونه محک کاشته شده در گلخانه،Nicotiana rustica (بدشکلی برگ کلروز سیستمیک و نکروز) N. benthamiana N clevelandii، N.tabacum var. Samson (کلروز سیستمیک و نکروز) مایه زنی گردید. سپس گیاهان مایه زنی شده به وسیله آزمون DAS-ELISA آزمایش شدند، عصاره گیاهان محک مثبت به 4 رقم پیاز شامل زرد نیشابور، سفید نیشابور، قرمز درگز و قرمز درچه اصفهان مایه زنی گردید که علایمی شبیه به علایمی که در پیازهای آلوده در مزرعه مشاهده شده بود، در این گیاهان پدیدار شد. جهت بررسی مولکولی ویروس، استخراج RNA از گیاهان محک و پیاز های آلوده، از دو روشPEG 6000 و استفاده از کیت (plus)RNXTM انجام شد و با استفاده از آغازگر اختصاصی مبنی بر ژن کد کننده پروتئین پوششی در واکنش RT-PCR قطعه ای در محدوده 181 و 139جفت باز تکثیر گردید. نتایج آزمون DAS-ELISA نشان داد که تمام مزارع پیاز به نسبت های مختلفی به این ویروس آلوده بوده و بیماری از شیوع بالایی برخوردار است. IYSV در 107 نمونه پیاز، 7 نمونه گل داوودی و یک نمونه گل زنبق شناسایی شد. این اولین گزارش از وجود این ویروس در مزارع پیاز و گل داوودی در ایران می باشد.