فصلنامه مطالعات حفاظت گیاهان
سال بیست و هفتم شماره 2 (تابستان 1392)

پوسیدگی ریشه و طوقه گندم در اثر(Sacc in Sorok) Shoemaker Bipolaris sorokiniana از جمله بیماری های مهم گندم با پراکندگی وسیع در سطح دنیا و در ایران می باشد. کنترل بیولوژیک Bipolaris sorokiniana میتواند روش موثری برای کنترل این بیماری باشد. به این منظور اثر بیوکنترلی دو عامل: قارچ مایکوریزایی Glomus fasciculatum، SH4 Pseudomonas fluorescens و مخلوط این دو در آزمایشی با آرایش فاکتوریل و طرح کاملا تصادفی با 8 تیمار و 4 تکرار در شرایط گلخانه مورد بررسی قرار گرفت. ابتدا 7 بذر گندم رقم چمران در گلدان های 200 گرمی حاوی پرلیت که به نیمی از آن ها قارچ مایکوریزایی G. fasciculatumاضافه شده بود و نیمی دیگر بدون قارچ مایکوریزایی بودند کاشته شد، و بوسیله محلول غذائی هوگلند آبیاری گردیدند. 35 روز بعد، بوته ها به گلدان های یک کیلوگرمی حاوی خاک اتوکلاو شده انتقال یافتند. خاک این گلدان ها بر اساس نوع تیمارشان بوسیله عامل بیماری B. sorokiniana، P.fluorescens و یا هر دو با هم مایه زنی شدند. تعدادی از آن ها نیز بدون مایه زنی بعنوان شاهد نگهداری گردیدند، گلدان ها بطور معمول آبیاری شدند. 5 هفته بعد بوته ها از خاک خارج و پس از شستن دقیق ریشه آن ها، ایندکس بیماری، وزن تر ریشه و وزن قسمت های هوایی بوته ها اندازه گیری شد. نتایج بدست آمده نشان دادند که شدت بیماری در بوته هایی که بوسیله قارچ مایکوریزایی G.fasciculatum، P.fluorescens و مخلوط این دو مایه زنی شده بودند، به ترتیب 43، 75/50 و 75/78 درصد نسبت به تیمارهایی که فاقد قارچ مایکوریزایی و باکتری سودوموناس بودند کاهش یافته است. نتایج قابل مقایسه ای نیز در مورد اثر عوامل ذکر شده روی وزن تر ریشه و وزن قسمت های هوایی بوته های مایه زنی شده و مایه زنی نشده بوسیله عامل بیماری بدست آمد. به این معنی که قارچ مایکوریزایی، باکتری سودوموناس و مخلوط این دو نه تنها باعث کاهش شدت بیماری گردیدند بلکه باعث افزایش وزن بوته های سالم و همچنین بوته های آلوده نیز گردیدند. این افزایش در تیمارهایی که بوسیله مخلوط باکتری سودوموناس و قارچ مایکوریزایی مایه زنی شده بودند، به طور معنی داری بیشتر از تیمارهایی بود که به تنهایی توسط هر یک از عوامل ذکر شده مایه زنی شده بودند.

به منظور بررسی ویروس لکه زرد زنبق Iris yellow spot viruse در تابستان سال 1387 از مزارع پیازکاری و گلخانه های تولید گیاهان زینتی در استان خراسان رضوی نمونه برداری صورت گرفت. تعداد 435 نمونه از مزارع پیاز و تعداد 142 نمونه از گیاهان زینتی (رز، گلایول، زنبق، شمعدانی، داوودی بگونیا، اطلسی، و میخک) جمع آوری شد. گیاهانی که دارای علایم کلروز، نکروز و لکه های برگی بودند در شرایط خنک به آزمایشگاه انتقال داده شدند. سپس به وسیله آزمون سرولوژیکی DAS-ELISA مورد بررسی قرار گرفت و عصاره گیاهانی که مثبت ارزیابی شدند به 4 گونه محک کاشته شده در گلخانه،Nicotiana rustica (بدشکلی برگ کلروز سیستمیک و نکروز) N. benthamiana N clevelandii، N.tabacum var. Samson (کلروز سیستمیک و نکروز) مایه زنی گردید. سپس گیاهان مایه زنی شده به وسیله آزمون DAS-ELISA آزمایش شدند، عصاره گیاهان محک مثبت به 4 رقم پیاز شامل زرد نیشابور، سفید نیشابور، قرمز درگز و قرمز درچه اصفهان مایه زنی گردید که علایمی شبیه به علایمی که در پیازهای آلوده در مزرعه مشاهده شده بود، در این گیاهان پدیدار شد. جهت بررسی مولکولی ویروس، استخراج RNA از گیاهان محک و پیاز های آلوده، از دو روشPEG 6000 و استفاده از کیت (plus)RNXTM انجام شد و با استفاده از آغازگر اختصاصی مبنی بر ژن کد کننده پروتئین پوششی در واکنش RT-PCR قطعه ای در محدوده 181 و 139جفت باز تکثیر گردید. نتایج آزمون DAS-ELISA نشان داد که تمام مزارع پیاز به نسبت های مختلفی به این ویروس آلوده بوده و بیماری از شیوع بالایی برخوردار است. IYSV در 107 نمونه پیاز، 7 نمونه گل داوودی و یک نمونه گل زنبق شناسایی شد. این اولین گزارش از وجود این ویروس در مزارع پیاز و گل داوودی در ایران می باشد.

ویروس رگه ای توتون (Tobacco streak virus -TSV) یکی از ویروس های آلوده کننده آفتابگردان می باشد. طی دو سال زراعی 86_87، از مزارع آفتابگردان استان های آذربایجان غربی، اصفهان، تهران، قم، مرکزی و همدان تعداد 520 نمونه جمع آوری شد. گیاهان آلوده نمونه برداری شده دارای علائم مختلف شامل: پیچیدگی و بد شکلی برگها، وجود لکه های کلروزه و نکروزه در برگ و توقف رشد در بوته بود علاوه بر آن تعدادی از نمونه ها بدون علائم بودند. برای شناسایی ویروس از آزمون DAS-ELISA استفاده شد. به منظور تعیین دامنه میزبانی ویروس جدایه اصفهان ویروس بر روی 13 گونه گیاهی از 5 خانواده (Chenopodiaceae، Solanaceae، Amaranthaceae، Asteraceae، Papilionaceae) در مرحله حساس گیاه مایه زنی شد. علائم روی سلمه تره (Chenopodium amaranticolor، C. quinoa) و لوبیا چشم بلبلی (Vigna unguiculata) به صورت لکه های کروتیک موضعی، روی داتوره (Datura stramonium)، آفتابگردان (Helianthus annuus)، گل تکمه ای (Gompherna globosa) و باقلا (Vicia faba) به صورت پیچیدگی و بدشکلی در برگها و در نهایت کوتولگی عمومی در بوته و در گیاه توتون (Nicotiana benthemiana) بدون علائم ظاهری بود. این ایزوله روی باقلا تکثیر و خالص سازی شد. در آزمون SDS-PAGE وزن پروتئین پوششی ویروس 9/30 کیلو دالتون تعیین گردید. با استفاده از آنتی سرم اختصاصی ویروس در آزمون وسترن بلات این باند به عنوان پروتئین پوششی ویروس تایید شد. با استفاده از جفت آغازگر اختصاصی که توسط Bath و همکاران طراحی شده بود، در آزمون RT-PCR و IC-RT-PCR قطعه ای به طول 717 جفت باز تکثیر شد.

به منظور شناسایی نماتدهای انگل گیاهی ریزوسفر گوجه فرنگی در مزارع استان خراسان شمالی، طی سال های 1388 و 1389 تعداد 50 نمونه خاک و ریشه از مزارع گوجه فرنگی استان جمع آوری گردید. نماتدها پس از استخراج و تثبیت به گلیسیرین خالص منتقل شده و پس از تهیه اسلایدهای دائمی میکروسکوپی، با استفاده از میکروسکوپ نوری خصوصیات ریخت شناسی و ریخت سنجی هر یک از نمونه ها بررسی شد. در این تحقیق، 24 گونه متعلق به 16 جنس از دو زیر راسته Tylenchina و Aphelenchina شامل گونه های Aphelenchoides lanceolatus، A. richardsoni، A. tuzeti، Aphelenchus avenae، A. isomerus، Basiria graminophila، Boleodorus thylactus، Filenchus cylindricaudus، F. thornei، F. vulgaris، Geocenamus tenuidens، Helicotylenchus digonicus، H. dihystera، H. pseudorobustus، Irantylenchus clavidorus، Meloidogyne javanica، Merlinius brevidens، Neopsilenchus magnidens، Pratylenchus coffeae، P. Thornei، Psilenchus iranicus، Seinura tenuicaudata، Tylenchorhynchus solani و Zygotylenchus guevarai شناسایی شدند که تعدادی از آنها انگل گیاهان محسوب می شوند. با توجه به گزارش های قبلی از این نماتدها در ایران، تنها به توصیف سه گونه Aphelenchoides tuzeti، Geocenamus tenuidens و Seinura tenuicaudata که گزارش های جدیدی برای فون نماتدهای ایران هستند، اکتفا می شود.

آزمایشاتی در آزمایشگاه تحقیقاتی گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند در سال 88 برای بررسی روش شکستن خواب و تاثیر نور، دما، تنش شوری و خشکی بر روی جوانه زنی بذور اسپرک زرد اجرا شد. نتایج نشان داد که در بین تیمارهای مطالعه شده جهت شکست خواب، تیمار اسیدسولفوریک 96% به مدت 30 ثانیه منجر به بیشترین جوانه زنی (3/73 درصد) بذور اسپرک در شرایط تاریکی گردید و کمترین درصد جوانه زنی (8 درصد) در تیمار شاهد در شرایط نور/تاریکی بدست آمد. تاریکی مداوم در دماهای آزمایش شده (10/20، 15/25 و20/30 درجه سانتی گراد) منجر به جوانه زنی بالاتر نسبت به شرایط نور/تاریکی گردید، به طوری که بیشترین جوانه زنی (76 درصد) در دمای 15/25 درجه سانتی گراد تحت شرایط تاریکی مداوم و کمترین جوانه زنی (10 درصد) در دمای 10/20 درجه سانتی گراد در شرایط نور/تاریکی بدست آمد که موید این نکته است که بذور این علف هرز دارای خاصیت فتوبلاستیک منفی می باشند. بذور این علف هرز توانستند دز سطوح متوسطی از تنش شوری (160 میلی مولار) و خشکی (6/0- مگاپاسکال) جوانه بزنند.

این تحقیق با هدف شناسایی آنزیم tomatinase در جدایی های نژاد فیریولوژیک 1 قارچ Fusarium oxysporum f.sp lycopersici عامل پژمردگی آوندی گوجه فرنگی در استانهای خراسان شمالی و رضوی با تکنیک TLC انجام شد. بدین منظور در طی فصل زراعی 89-88 از مناطق عمده گوجه کاری استانهای فوق نمونه برداری صورت گرفت، و 20 جدایه قارچ FoL از بافت آوندی ریشه، طوقه و ساقه گیاهان گوجه فرنگی آلوده جداسازی گردید. آزمون اثبات بیماریزایی روی گوجه فرنگی رقم Bonny Best (حساس عمومی) انجام شد و 17 جدایه بیماریزا که باعث پژمردگی آوندی می شدند تشخیص داده شد. آزمون اثبات فرم اختصاصی جهت تایید بر اختصاصی بودن جدایه های بیماریزا با استفاده از گوجه فرنگی رقم (Bonny Best)، تاتوره، تاجریزی و نخود انجام گردید که این جدایه ها تنها بر روی گوجه فرنگی پژمردگی ایجاد نمودند. تعیین نژاد فیزیولوژیک نیز با استفاده از ارقام افتراقی انجام که همه جدایه ها مطابق جدول استاندارد علائم بیماری در نژاد 1 قرار گرفتند. برای شناسایی آنزیم tomatinase، ابتدا سوسپانسیونی از اسپورهای قارچ تهیه و پس از آن عصاره گیری پروتئین های قارچ انجام شد و بعد از خالص سازی توسط تیوبهای دیالیز با استفاده از تکنیک TLC(کروماتوگرافی لایه نازک) و به کمک ترکیبات استاندارد tomatidine وtomatine- آنزیم tomatinase شناسایی گردید.

در سال های اخیر مصرف تعداد زیادی از سموم تدخینی کنار گذاشته شده و فقط متیل بروماید و فستوکسین بطور گسترده برای ضد عفونی محصولات و فضاهای انباری بکار می روند. کاربرد این دو سم تدخینی نیز به خاطر مسایل بهداشتی، محیطی و احتمال بروز مقاومت در حشرات محدود شده است. تحت چنین شرایطی نیاز به تحقیق برای یافتن یک روش ایمن، مناسب، با دوام و اقتصادی ضروری است. از آن جا که استفاده از دور کننده ها می تواند یکی از روش های مناسب در کنترل آفات انباری به حساب آید، در این تحقیق، قدرت دور کنندگی سیرینول (امولسیون سیر) روی لاروها و حشرات کامل Tribolium castaneum و Oryzaephilus surinamensis مورد ارزیابی قرار گرفت. به همین منظور لاروها و حشرات کامل دو گونه ی مذکور با سه روش پتری-دیش، لوله ی اولفکتومتر Y- شکل و لیوان های متخلخل که از روش های متداول ارزیابی دور کنندگی مواد هستند، در معرض غلظت های 0، 5/0، 1، 5 و 10 درصد از سیرینول قرار گرفتند و میزان دور کنندگی این ماده روی لاروها و حشرات کامل محاسبه گردید. بیشترین میزان دور کنندگی سیرینول در روش پتری-دیش در مورد لاروها و حشرات کامل هر دو گونه آفت مربوط به غلظت 10 درصد بود و برای لاروهای T. castaneum و O. surinamensis طی 12 ساعت به ترتیب برابر با 44/70 و 52/74 درصد گردید. میزان دورکنندگی سیرینول برای حشرات کامل T. castaneum و O. surinamensis در مدت زمان 72 و 48 ساعت برابر با 51/81 و 52/74 درصد بود. بیشترین میزان دور کنندگی با استفاده از لوله ی اولفکتومتر Y- شکل در مورد حشرات کامل T. castaneum و O. surinamensis، به ترتیب برابر با 11/71 و 66 درصد و مربوط به غلظت 10 درصد و زمان های 24 و 14 ساعت بود. با استفاده از لیوان های متخلخل حداکثر میزان دور کنندگی برای حشرات کامل شپشه ی آرد و دندانه دار به ترتیب برابر با 15/46 و 78/39 درصد و در غلظت 10 درصد و زمان 12 ساعت بود.

به منظور بررسی تاثیر دز و زمان مصرف علف کش پاراکوات بر مهار علف های هرز به خصوص علف هرز خربزه وحشی در زراعت سویا آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 4 تکرار در سال 1388 در شرکت زراعی دشت ناز ساری انجام شد. تیمارهای مورد بررسی شامل دزهای مختلف علف کش پاراکوات (0،1، 5/1، 2 و 5/2 لیتر در هکتار از ماده تجاری) و مراحل مختلف رشدی علف هرز خربزه وحشی (یا زمان اعمال تیمار علف کش) (1، 2، 3 و 4 برگ حقیقی) بودند. نتایج نشان داد که علف های هرز گاوپنبه و تاج ریزی سیاه زمانی که علفکش در مرحله یک برگی شدن خربزه وحشی به کار رفت، بالاترین تراکم را نسبت به مراحل دیگر داشتند. در حالت کلی علف های هرز در مرحله یک برگی از تراکم بیشتری نسبت به مراحل دیگر برخوردار بودند. از طرف دیگر نتایج نشان داد در تیمار شاهد بدون سمپاشی رقابت علف های هرز با گیاه زراعی باعث کاهش صفاتی مانند ارتفاع بوته و وزن هزار دانه گردید. علف کش پاراکوات با دز 5/2 لیتر در هکتار بالاترین تعداد غلاف در ساقه اصلی و ساقه فرعی و در نهایت بالاترین غلاف کل سویا را در واحد سطح تولید کرد که این امر منجر به تولید دانه بیشتر در ساقه اصلی و ساقه فرعی و در نهایت به عملکرد بالاتر محصول در واحد سطح انجامید. سویا در تیمار کاربرد علفکش در مرحله چهار برگی و دو برگی علف هرز خربزه وحشی به ترتیب بالاترین ارتفاع بوته و پایین ترین ارتفاع غلاف را تولید کرد. علف کش پاراکوات 3 روز پس از سم پاشی در مرحله دو و سه برگی علف هرز خربزه وحشی خسارت بیشتری را به این علف هرز وارد کرد. همچنین این علف کش 15 روز پس از سم پاشی در مرحله سه برگی علف هرز خربزه وحشی باعث نابودی کامل این علف هرز شد. بر اساس نتایج این آزمایش کاربرد یک لیتر علفکش پاراکوات در مرحله 2 تا 4 برگی علف هرز خربزه وحشی سبب کنترل مطلوب علف هرز و افزایش عملکرد سویا می شود.

فوزاریوز سنبله (Fusarium head blight: FHB) یا اسکب گندم یکی از بیماری های مخربی است که به دلیل تولید زهرابه قارچی تریکوتسین در خوشه، سبب کاهش قابل توجه کیفیت غلات کشت شده در سراسر جهان می شود. تیپ B تریکوتسین ها شامل نیوالنول (NIV)، دی اکسی نیوالنول (DON)، 3-استیل دی اکسی نیوالنول (3-AcDON) و 15-دی اکسی نیوالنول (15-AcDON) بعنوان مهمترین زهرابه های تولیدی جدایه های Fusarium graminearum محسوب می شود. به منظور تعیین تیپ های شیمیایی تریکوتسین در جدایه های F. graminearum، در سال زراعی 1389-1388 از مناطق عمده کشت گندم در استان گلستان در دوره تشکیل و تکامل خوشه، نمونه برداری به عمل آمد. پس از شناسایی جدایه ها با استفاده از خصوصیات ریخت شناسی، تعداد 100 جدایه با استفاده از جفت آغازگرهای اختصاصی گونه (Fg16F/Fg16R) به عنوان گونهF. graminearum مورد تائید قرار گرفت. در این جدایه ها وجود ژن موثر در تولید تریکوتسین (Tri7) با استفاده از روش PCR و آغازگرهای اختصاصی (Tri7F/Tri7R) ردیابی شد. از بین 100 جدایه بررسی شده در مناطق نمونه برداری شده، تعداد 72 جدایه بعنوان تیپ تولیدکننده NIV و 28 جدایه بعنوان تیپ تولیدکننده DON شناخته و همچنین دو جمعیت 7C1 و 6A5 شناسایی شد که جمعیت 7C1 (سویه 7) بیشترین پراکنش را در مناطق نمونه برداری داشت.

گوجه فرنگی، Lycopersicum esculentum Miller، گیاهی علفی و یکساله از تیره بادمجانیان،Solanaceae، است که بعد از سیب زمینی مهمترین گیاه زراعی این خانواده محسوب می شود. شته جالیز، Aphis gossypii Glover (Hem.: Aphididae)، یکی از آفات مهم گوجه-فرنگی و ناقل بیماری های ویروسی در مزارع و گلخانه ها می باشد. میزان خسارت این شته در گلخانه ها بعد از سفید بالک گلخانه در مرتبه دوم اهمیت قرار دارد. در این تحقیق آنتی زنوز و تحمل نه رقم از ارقام رایج گوجه فرنگی شامل Strian، Caligen، Super Bita، Super Strian، Super Af1، HAS2274، GS-12-f1، Sun-6200 f1 و Calj نسبت به شته جالیز در شرایط گلخانه ای ارزیابی شد. آزمایش آنتی زنوز از طریق شمارش تعداد شته های جلب شده روی هر رقم در مرحله چهار برگی انجام گرفت. در آزمایش تحمل گلدان های حاوی ارقام مورد نظر در مرحله شش برگی به مدت 21 روز در داخل یک قفس پلاستیکی شفاف که بالای آن با پارچه توری مسدود شده بود، توسط 40 عدد شته بالغ آلوده شدند. نتایج آزمایش آنتی زنوز نشان داد که بیشترین تعداد شته جلب شده روی رقم Calj و کمترین آن روی رقم Super Strian مشاهده شد. در مجموع آزمایش تحمل نشان داد که رقم Calj پایین ترین حد تحمل را دارا بود. زیرا بیشترین کاهش در ارتفاع و وزن در این رقم می باشد. بنابراین نتیجه-گیری شد که ارقام Super Strian، Super Bita و HAS2274 نسبت به شته جالیز از هر دو مکانیسم آنتی زنوزی و تحمل برخوردار بوده و می-توانند به عنوان رقم مقاوم در برنامه کنترل تلفیقی شته جالیز مورد استفاده قرار گیرد.

به منظور بررسی روش های غیرشیمیایی مبارزه با علف های هرز باغات پسته، آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 6 تیمار و سه تکرار در سال 1386 در یکی از باغات پسته ایستگاه تحقیقات فیضآباد، اجرا گردید. تیمارهای این آزمایش، استفاده از روش های غیرشیمیایی کنترل علفهای هرز شامل سه نوع مالچ (خاکپوش) (پلاستیک نیمه شفاف، کاه وکلش، چیپس چوب) و دو روش فیزیکی و مکانیکی به ترتیب شامل شعله افکن و رتیواتور که در زمان رشد کامل علف های هرز اعمال گردیدند، و تیمار شاهد بود. تیمارها در مرحله 7-5 برگی علفهای هرز اعمال شدند. 35 روز پس از اعمال تیمارها تراکم و وزن خشک علفهای هرز در هر کرت محاسبه شد. نتایج حاصل از این آزمایش نشان داد که کارایی هریک از تیمارها درکنترل علفهای هرز به ترتیب بصورت مالچ پلاستیک، مالچ چیپس چوب، مالچ کاه وکلش، شعله افکن و رتیواتور بود. بیشترین و کمترین هزینه کنترل علفهای هرز به ترتیب مربوط به تیمار مالچ پلاستیک با مقدار هزینه 5،500،00 ریال و تیمار رتیواتور با مقدار هزینه 000‚240 ریال بود، که به دلیل هزینه بالای کاربرد مالچ پلاستیک، این تیمار قابل توصیه نمیباشد. علیرغم کارایی کمتر تیمار روتیواتور در مقایسه با دیگر تیمارها، به دلیل کنترل مناسب علف های هرز یکساله، حفظ رطوبت خاک، سادگی عملیات این روش نسبت به سایر روش ها، باغداران نیز استفاده از تیمار رتیواتور را ترجیح میدهند که با نتایج این بررسی از لحاظ اقتصادی مطابق است، اما در کنترل علف های هرز چندان موفق نبود. در جمع بندی، مالچ چیپس چوب و مالچ کاه و کلش کارایی بالایی را در کنترل علف های هرز داشتند و هم از نظر اقتصادی مقرون به صرفه بودند.

بید سیب زمینی، Phthorimaea operculella (Zeller)، یکی از آفات مهم سیب زمینی در مزرعه و انبار است. در این تحقیق، ترجیح میزبانی، بیولوژی و پارامترهای رشد جمعیت این آفت روی برگ های 12 ژرم پلاسم سیب زمینی شامل هفت رقم تجاری (آگریا، آئوزونیا، اسپریت، ساتینا، ساوالان،کندور، مورن) و پنج کلون ایرانی (5-396156PI، 15-397045PI، 2-397097PI، 2-397082PI، 396124PI) در گلخانه ای در دمای 2±25 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5±60 درصد و دوره نوری تاریکی: روشنایی (14:10) مطالعه شد. برای آزمایش های با حق انتخاب، قفس هایی با ابعاد 1×1×5/1 متر انتخاب و داخل آن یک گلدان حاوی یک بوته از هر کدام از 12 ژرم پلاسم مورد مطالعه در یک ردیف دایره ای چیده شدند و 12 جفت حشره کامل یکروزه داخل قفس رهاسازی گردید. پس از گذشت یک هفته، تعداد دالان های ایجاد شده و تعداد لارو زنده روی یک بوته شمارش شد. نتایج نشان داد که در بین ژرم پلاسم های مورد مطالعه کمترین درصد برگچه های آسیب دیده و کمترین تعداد لارو زنده (1/5 و8/4 عدد) روی 2-397097PI مشاهده گردید. در آزمایش های بدون حق انتخاب، طول دوره ی نشوونمای لاروی و شفیرگی، درصد بقای لاروی و شفیرگی، وزن شفیره ها و پارامترهای رشد جمعیت آفت با پرورش روی برگ های هر یک از 12 ژرم پلاسم مورد مطالعه سیب زمینی تعیین گردید. طول دوره نشوونمای لاروی، شفیرگی و مدت زمان یک نسل آفت روی 2-397097PI در مقایسه با سایر ژرم پلاسم های مورد مطالعه به طور معنی داری بیشتر بود. کمترین وزن شفیرگی، کمترین درصد بقای لاروی و نیز کمترین مقدار نرخ ذاتی افزایش جمعیت (076/0) و نرخ متناهی جمعیت (079/1) روی 2-397097PI مشاهده شد. بنابراین، می توان نتیجه گیری کرد که کلون 2-397097PI در بین ژرم پلاسم های مورد مطالعه سیب زمینی کمترین مطلوبیت غذایی را نسبت به بید سیب زمینی دارد.

بیماری سرخشکیدگی و شانکر سیتوسپورایی یکی از شایع ترین بیماری های درختان گردو در ایران است که توسط چندین گونه از جنس سیتوسپورا ایجاد می شود. در این مطالعه به منظور تعیین درجه پرآزاری جدایه های گونه غالب عامل بیماری، 58 جدایه از گونه Cytospora chrysosperma منتخب از 12 استان کشور شامل؛ همدان، کردستان، کرمانشاه، ایلام، آذربایجان غربی، زنجان، مرکزی، لرستان، چهارمحال و بختیاری، اصفهان، کهگیلویه و بویر احمد و فارس روی نهال های سه ساله ی درخت گردو مایه زنی شدند و مساحت زخم ایجاد شده 30 روز پس از مایه زنی اندازه گیری گردید. همچنین به منظور تعیین صحت ارزیابی مقاومت و یا بیماریزایی از طریق مایه زنی روی شاخه ی بریده، آزمون بیماریزایی در شرایط آزمایشگاهی نیز به انجام رسید. به استناد نتایج حاصل، تنوع قابل ملاحظه ای از لحاظ پرآزاری در بین جدایه ها ملاحظه گردید و درصد قابل توجهی از جدایه ها فاقد قدرت بیماریزایی بودند. در واقع، در آزمون بیماریزایی روی نهال 34 درصد از جدایه ها و در آزمون بیماریزایی روی شاخه بریده 24درصد از جدایه ها اختلاف معنی داری با شاهد نشان ندادند. همچنین همبستگی ضعیف ولی معنی داری (23درصد) بین این دو روش ارزیابی وجود داشت. به نظر می رسد که ارزیابی درجه بیماریزایی و یا مقاومت با استفاده از روش مایه زنی روی شاخه ی بریده به اندازه کافی قابل اعتماد نیست.

القاء فلورسنس کلروفیل به عنوان یک تکنیک سریع و غیر تخریبی به منظور اندازه گیری انتقال الکترون فتوسنتزی در گیاهان می باشد. اندازه گیری های فلورسنس کلروفیل به منظور تشخیص چگونگی تحت تاثیر قرار گرفتن منحنی های القاء فلورسنس (منحنی کاتسکی) و پارامترهای آن توسط علف کش متری بیوزین در بیوتیپ های مقاوم وحساس درنه (Echinochloa colona (L.) Link.) در گلخانه انجام شد. حداکثر کارایی کوانتومی فتوسیستم 2 (Fv/Fm)، تغییرات نسبی فلورسنس در مرحله J (Fvj) و مساحت بین منحنی کاتسکی و Fm (Area) چهار ساعت پس از پاشش علف کش در بیوتیپ حساس به شدت کاهش پیدا کردند؛ بطوریکه اعمال غلظت 100 گرم ماده موثره در هکتار مقادیر سه پارامتر Fv/Fm، Fvj و Area را به ترتیب به 66/0، 07/0 و 14062 کاهش دهد. در حالیکه این پارامترها در بیوتیپ های مقاوم تنها در غلظت های زیاد علف کش مذکور تحت تاثیر قرار گرفتند. هرچند که در پاسخ بیوتیپ های مقاوم نسبت به پارامترهای اندازه گیری شده تفاوت های زیادی وجود داشت که دلیل آن می تواند وجود مکانیسم های متفاوت مقاومت به علف کش باشد. پارامترهای اندازه گیری شده نیز حساسیت های متفاوتی نسبت به کاربرد علف کش نشان دادند؛ به طوری که در بین پارامترهای فلورسنس اندازه گیری شده، Fv/Fm پارامتری مناسب و پایدار جهت تشخیص سریع میان بیوتیپ حساس و مقاوم چند ساعت پس از تیمار با علف کش بود. از آنجا که پارامترهای فلورسنس کلروفیل بلافاصله پس از کابرد علف کش تحت تاثیر قرار می گیرند بنابراین می توانند به عنوان ابزاری کاربردی جهت بررسی میزان کارایی علف کش در مزرعه و گلخانه مورد استفاده واقع شوند.

به منظور شناسایی مکانیسم خواب بذر سوروف، مطالعه ای در آزمایشگاه بذر در دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی در سال 1388 اجرا شد. تیمار ها شامل اسید جیبرلیک، اسید سولفوریک، خراشدهی، سرمادهی، گرمادهی و جدا نمودن پوسته ی بذر 4 توده ی بذری بودند. براساس نتایج این بررسی بذور سوروف تازه دارای خواب فیزیولوژیک بودند که به نظر منشاء آن در پوسته بذر بود. شدت خواب در گونه ی E.crus galli بیش از گونه ی E.orizy cola بود.

تغییرات جمعیت مگس جالیز، Dacus ciliatus Loew، روی خیار پائیزه در منطقه ملاثانی استان خوزستان در سالهای 1388 و 1389 مورد مطالعه قرار گرفت. نمونه برداری از یک مزرعه خیار به مساحت 2000 متر مربع و به صورت هفتگی انجام شد. در هر نمونه برداری تعداد 10 عدد میوه خیار به صورت تصادفی از مزرعه خیار جمع آوری و در درون یک طشت پلاستیکی گذاشته شد. در کف طشت 5 سانتی متر خاک نرم قرار داشت. روی طشت به وسیله توری ریز پوشیده شده بود. بعد از خروج حشرات کامل تعداد و جنسیت آنها تعیین شد. در سال اول، فعالیت این مگس از مهرماه آغاز و تا اواخر آذر ادامه داشت. اوج جمعیت مگس جالیز در سال 1388 در اواسط آبان ماه بود (302 عدد مگس در 10 میوه خیار). در سال دوم نیز فعالیت مگس در مهرماه شروع شد و تا آذر ادامه داشت. اوج جمعیت مگس جالیز در سال 1389 نیز در اواسط آبان بود (407 عدد مگس در 10 میوه خیار). در هر دو سال هر دو جنس نر و ماده در مزارع فعالیت داشتند و نسبت جنسی حدود50 درصد (ماده) بود. اطلاعات حاصل از این مطالعه در مدیریت این حشره آفت کاربرد خواهد داشت.

به منظور بررسی اثر آللوپاتیک برگ گردوی ایرانی (Juglans regia) بر جوانه زنی بذر و رشد ساقه چه تاج خروس (Amaranthus retroflexus) و خرفه (Portulaca oleracea) آزمایشی در آزمایشگاه گیاهان دارویی دانشگاه شاهد به اجرا درآمد. عصاره برگ تازه دارای بیشترین تاثیر بازدارندگی بر طول ریشه چه بود. همچنین با افزایش غلظت عصاره، جوانه زنی و رشد ساقه چه در هر دو گونه به طور معنی داری کاهش یافت. در کل عصاره برگ درخت گردو به عنوان ترکیبی قوی برای کنترل علف های هرز، می تواند نتایج امیدوارکننده ای در راستای کشاورزی پایدار داشته باشد.