بررسی و تحلیل شواهد ژئومورفولوژیک و تکتونیک فعال در حوضه های شمالی شهرچای میانه

شمال غرب ایران به دلیل استقرار در منطقه برخورد دو سپر قاره ای (اوراسیا و عربستان) یکی از نواحی فعال تکتونیکی است. حوضه آبریز شهرچای نیز به علت وجود گسل های جنوبی بزقوش، قره چمن و غیره از نواحی فعال تکتونیکی در شمال غرب کشور می باشد. با استفاده از شاخص ها و شواهد ژئومورفولوژیک موجود در منطقه، تکتونیک فعال در حوضه های شمالی شهرچای (7 حوضه) مورد بررسی و تحلیل قرار می گیرد. شاخص های ژئومورفیک مورد استفاده شامل شاخص شیب طولی رودخانه (Sl)، شاخص سینوسی جبهه کوهستان (Smf)، نسبت پهنای کف دره به ارتفاع آن (Vf) و شاخص عدم تقارن حوضه آبریز (AF) می شوند. برای برآورد و محاسبه شاخص ها و شناسایی شواهد زمینی از نقشه های توپوگرافی، زمین شناسی، مدل رقومی ارتفاع (DEM) و تصاویر ماهواره ای استفاده شد. در این زمینه بازدیدهای میدانی نیز انجام شد. در ترسیم نقشه ها و نمودارها از نرم افزارهای ArcGIS، Excel استفاده شد. نتایج تحلیل شاخص های ژئومورفیک با شاخص (Iat) نشان می دهد که 1/57 درصد حوضه های شمالی شهرچای دارای حرکات تکتونیکی متوسط هستند. در 6/28 درصد آنها فعالیت فرایندهای تکتونیکی زیاد می باشد و فقط در 3/14 درصد فعالیت تکتونیکی کم است. شواهد ژئومورفولوژیک متعددی در حوضه های با فعالیت تکتونیکی زیاد و متوسط وجود دارند که از بین آنها می توان به پرتگاه ها و دره های گسلی، مخروط افکنه های جبهه کوهستانی گسلی و مئاندری شدن رودخانه اشاره کرد.