برآورد انتقال بخار آب در خاک های غیراشباع تحت تاثیر پتانسیل اسمزی

آگاهی از فرآیند انتقال کودهای شیمیایی، مواد رادیواکتیو و دیگر مواد محلول در خاک و محیط های متخلخل برای درک آثار زیست محیطی و اقتصادی بسیاری از شیوه-های دفع فاضلاب های صنعتی، کشاورزی و شهری از اهمیت بالایی برخوردار می باشد. در این تحقیق، اثر نیروی اسمزی (حاصل از شوری های 5/0، 1 و 5/1 درصد) بر انتقال بخار آب در سه نوع خاک لوم رسی سیلتی، لوم و لوم شنی با استفاده از یک مدل فیزیکی آزمایشگاهی بررسی شد و سپس از نتایج حاصل از آزمایش ها برای صحت سنجی مدل برآورد انتقال بخار آب ارائه شده توسط کلی و سلکر (9) استفاده گردید. نتایج نشان داد که هر چه بافت خاک سنگین تر می شود، میزان انتقال بخار آب به مقدار قابل ملاحظه ای کاهش می یابد. در شوری 5/0 درصد و روز پنجم آزمایش، میزان بخار انتقال یافته برای خاک های لوم شنی، لوم و لوم رسی سیلتی برابر 362/0، 196/0 و 12/0 کیلوگرم بر متر مربع بود. در شوری 5/1 درصد، میزان انتقال بخار در این سه خاک به ترتیب 47/1، 723/0 و 38/0 کیلوگرم بر متر مربع بود. از مقایسه داده های به دست آمده از آزمایش ها با داده های حاصل از حل مدل کلی و سلکر با استفاده از نرم افزار Mathcad PLUS 6.0 مشاهده گردید که این مدل همخوانی مناسبی با این داده ها دارد. از آنجایی که انتقال بخار آب از خاک-های غیر آلوده به سمت توده های آلوده می تواند باعث افزایش حجم هاله آلودگی شود، لذا این فرآیندهای فیزیکی و شیمیایی باید در مدل های انتقال آلودگی در مجاورت منابع غلیظ در نظر گرفته شوند.