اثرات برخی متغیرهای کلان اقتصادی بر انتشار گاز دی اکسیدکربن در آسیای مرکزی و ایران، 1995-2007

کشورهای در حال توسعه از جمله ایران، برای رسیدن به توسعه اقتصادی به رشد اقتصادی بالا و مستمر نیازمندند. از پیامدها و اثرات جانبی این رشد، آلودگی محیط زیست از جمله آلودگی هوای عمدتا منبعث از انتشار دی اکسیدکربن–دست کم در مراحل اولیه رشد- است. تولید کالاها و خدمات مستلزم به کارگیری منابع طبیعی ازجمله انرژی است. این فرایند برون ریزی آلایندهایی را هم در پی دارد. در ادبیات اقتصادی، بررسی و تحلیل این موضوع در قالب منحنی زیست محیطی کوزنتس (EKC) دنبال شده است که در آن فرایند تخریب محیط زیست با توجه به ماهیت و مراحل مختلف رشد اقتصادی توضیح داده می شود. علاوه بر آن، برخی از مسائل زیست محیطی جهان سوم ناشی از وجود فقر مزمن و دیگر ویژگی های توسعه نیافتگی آن هاست. بنابراین، می توان انتظار داشت که علاوه بر رشد اقتصادی، نابرابری درآمد و فقر نیز بر میزان انتشار آلاینده ها موثر باشند. پس، شناخت عوامل موثر بر انتشار گاز دی اکسیدکربن دارای اهمیت است. در این مطالعه با استفاده از رویکرد اقتصادسنجی داده های تلفیقی(پانلی)، اثر رشد اقتصادی، جمعیت شهری، درجه باز بودن اقتصاد (نسبت جمع صادرات و واردات به تولید ناخالص داخلی) و نابرابری درآمد بر انتشار گاز دی اکسیدکربن برای کشورهای آسیای مرکزی (شامل ایران) مورد مطالعه، بررسی و آزمون قرار می گیرد. نتایج حاکی است که رشد اقتصادی اثر مثبت و معنی داری بر آلودگی هوا در کشورهای مورد نظر دارد و کشش پذیری انتشار گاز دی اکسید کربن تابعی افزایشی از ضریب جینی است.