تنوع زیستی جمعیت دیاتومه رودخانه ماسوله گیلان، ایران

اکوسیستم های رودخانه ای در ایران به مقدار اندکی مطالعه شده اند و اطلاعات در مورد آنها بسیار پراکنده و کلی است. بنابراین، ضرورت تمرکز بر روی جنبه های مختلف مطالعه رودخانه ها آشکار و به همین ترتیب مدیریت و حفاظت از آنها لازم و ضروری است. این بررسی، با هدف تهیه اطلاعاتی درباره جمعیت های زیستی کلیدی و پاسخ آنها به متغیرهای محیطی به عنوان مدلی برای رودخانه های شمال ایران (گیلان) انجام شد. در طول 6 ماه نمونه برداری (تابستان-پاییز سال 1389) از سطح بستر رودخانه ماسوله 23 جنس دیاتومه شناسایی شد. همزمان، عوامل فیزیکی و شیمیایی شامل دما، هدایت الکتریکی، اسیدیته، آهن، شوری، نیترات و اورتو فسفات در ستون آب رودخانه اندازه گیری و تحلیل شد. نتایج آزمون CCA نشان داد که متغیرهای محیطی هدایت الکتریکی، اسیدیته، آهن و شوری مهم ترین عوامل موثر در پراکنش دیاتومه ها بودند. مقدار ویژه دو محور اول CCA برای دیاتومه ها دارای اختلاف معنی دار بود (P<0.05). تحلیل DCA بیشتر تغییرات تاکسونومیک و میزان تشابه بین جنس ها را نشان می دهد. به طور کلی، تاثیر عوامل شیمیایی بر روی جمعیت دیاتومه ها بسیار بیشتر از عوامل فیزیکی ارزیابی شد. لیکن، برای بررسی و ارزیابی سلامت رودخانه ها هم عوامل فیزیکی و هم شیمیایی مورد نیاز هستند. در این بررسی، با استفاده از شاخص های دیاتومه (شاخص تنوع، شاخص یکنواختی، TDI و PTI) اطلاعات مهمی در مورد جوامع زیستی به دست آمد و لذا، استفاده از این شاخص ها برای ارزیابی بیشتر در رودخانه های شمال کشور پیشنهاد می شود.