بررسی میزان توسعه اکوتوریسم در تعاونی های منابع طبیعی و عوامل موثر برآن در استان گلستان

امروزه صنعت گردشگری به عنوان صادرات نامرئی خدمات و محصولات، به عنوان صنعت شماره یک در جهان شناخته می شود. این صنعت در زمره قدیمی ترین و بزرگ ترین فعالیت های اقتصادی در حال رشد دنیاست که با ایجاد 212 میلیون شغل مستقیم و غیر مستقیم، جابجایی 567 میلیون مسافر در جهان و دریافتی به مبلغ 370 میلیون دلار در سال 1995 و افزایش آن به 617 میلیون مسافر و دریافتی 418 میلیون دلار آمریکایی در سال 1997 و افزودن سالانه 3/653 میلیون دلار آمریکایی به دلار مالیاتی جهانی، به عنوان جذاب ترین منبع درآمد دولت ها و به عنوان بدیلی مناسب برای بخش کشاورزی به ویژه برای کشورهای در حال توسعه درآمده است. طبق پیش بینی های به عمل آمده تا 2010 تعداد مشاغل ایجاد شده در این بخش به 338 میلیون شغل و میزان درآمد حاصل از آن نیز به 2/7 تریلیون دلار خواهد رسید. این قبیل برآوردها باعث شده تا در سال های اخیر بسیاری از کشورها به صنعت توریسم با نگاهی جدی و متفاوت بنگرند و بیش ترین امکانات خود را برای رونق بخشیدن به این صنعت و بهره مندی از عواید سرشار آن به کار گیرند که گسترش گونه های توریسم به اکوتوریسم، توریسم فرهنگی، توریسم طبیعت، اگروتوریسم، توریسم دهکده و جز این ها خود گواهی بر صحت این مدعاست. مطالعه حاضر به منظور بررسی میزان توسعه اکوتوریسم در تعاونی های منابع طبیعی و عوامل موثر در توسعه آن در استان گلستان انجام گرفته است. این تحقیق از دیدگاه طبقه بندی بر مبنای هدف از نوع تحقیقات کاربردی است و از دیدگاه طبقه بندی بر مبنای روش از نوع توصیفی و علمی ارتباطی می باشد. جامعه آماری مورد مطالعه این تحقیق اعضای هیات مدیره تعاونی های منابع طبیعی استان گلستان می باشد. تعداد اعضای هیات مدیره تعاونی های منابع طبیعی استان گلستان 135 نفر می باشد که پرسش نامه های تدوین شده از طریق سرشماری بین آنان توزیع شده است. ابزار اصلی این تحقیق پرسش نامه می باشد که روایی صوری آن با کسب نقطه نظرات و پیشنهادات اساتید و هم چنین تعدادی از کارشناسان مدیریت ترویج سازمان جنگل ها و مراتع کشور به دست آمد. برای سنجیدن اعتبار پرسش نامه های تهیه شده، تحقیق آزمایشی (Pilot test) انجام گرفت که نتایج حاصله از ضریب آلفای کرنباخ برای پرسش نامه مذکور برابر 86/0 گردید. نتایج حاصل از اولویت بندی نشان داد که برگزاری جشنواره غذاها و آیین های سنتی، ارایه خدمات حمل و نقل، سازماندهی ارایه دهندگان سرویس بهداشتی، مجهز بودن به بی سیم، مشارکت در تامین غذا، آموزش ماهیگیری ورزشی در دریاچه ها توسط اتحادیه ماهیگیران، برگزاری کنفرانس های ملی اکوتوریسمی، ارتباط با موسسات مالی بین المللی و نمایندگی های توسعه محور با کمترین ضریب تغییرات در اولویت اول قرار دارند. در خصوص میزان توسعه اکوتوریسم نیز افزایش درآمد یا منفعت مالی از جذب گردشگری با کم ترین ضریب تغییرات در اولویت اول قرار دارد. در مجموع عوامل فوق که عوامل موثر بر توسعه اکوتوریسم توسط تعاونی های منابع طبیعی را تبین می نمایند در حد بسیار کم و ناچیز در تعاونی های منابع طبیعی انجام می گیرد. همچنین نتایج حاصل از میانگین در خصوص میزان توسعه اکوتوریسم در تعاونی ها (34/0 =) نشان می دهد میزان توسعه اکوتوریسم در تعاونی های منابع طبیعی در حد ناچیز می باشد.