بیواکولوژی و نوسانات جمیعت لارو پروانه برگخوار استبرق Danaus chrysippus Linnaeus (Lep.:Nymphalidae) در استان بوشهر

پروانه برگخوار استبرق L. (Lep.: Nymphalidae)Danaus chrysippus از آفات مهم گیاه استبرق Calotropis procera Aiton می باشد. خسارت اصلی مربوط به لاروهای آفت می باشد که با تغذیه از برگ و سرشاخه های استبرق باعث ایجاد ضعف و کاهش عملکرد گیاه می شوند. این تحقیق با هدف مطالعه بیواکولوی و نوسانات جمعیت لارو این آفت بین سال های 1385 و 1386 در استان بوشهر (منطقه سعدآباد) انجام شد. نمونه برداری در طبیعت به صورت هفتگی و به روش کاملا تصادفی انجام شد. جهت بررسی زیست شناسی آفت، مراحل نابالغ این حشره از طبیعت جمع آوری و ابتدا در ظروف پتری 8 سانتی متری و سپس درون ظروف پرورش 10×12 سانتی متری در آزمایشگاه پرورش داده شدند. حشرات کامل پروانه برگخوار استبرق در اواخر بهمن ماه سال 1385 به تدریج در طبیعت ظاهر شده و تخمگذاری نمودند. جمعیت لاروها در هفته دوم و سوم اسفند ماه حداکثر بود و بعد از آن به تدریج کاهش یافت. در هفته اول فروردین ماه تخمگذاری پروانه های ماده مشاهده شد. اوج فعالیت و جمعیت لاروی به ترتیب در نیمه فروردین، هفته دوم و سوم اردیبهشت، هفته آخر مهر و اوایل آبان مشاهده شد و سپس به تدریج جمعیت لاروها کاهش یافت تا اینکه با سرد شدن هوا و خزان گیاه استبرق، در اواخر آذر، دی و بهمن هیچ لاروی در منطقه سعدآباد مشاهده نگردید. کل مراحل زندگی این پروانه از تخم تا ظهور حشره کامل به طور میانگین 5/ 0 ± 8/ 37 روز در دمای 22 درجه سلسیوس و 8/ 0 ± 7/ 26 روز در دمای 25 درجه سلسیوس تعیین گردید. این پروانه در طبیعت استان بوشهر دارای 5 نسل هم پوشان در سال بود. نتایج نشان داد که پروانه برگخوار استبرق در طول فصل تابستان به مناطق مرتفع و خنک تر استان و به سمت استان فارس مهاجرت نمود و در طول فصل زمستان به دلیل شرایط دمایی نامناسب و عدم وجود منبع غذایی در منطقه مورد مطالعه به طرف مناطق ساحلی و کم ارتفاع استان مهاجرت نمود.