تاثیرپذیری نجیب محفوظ از هزار و یک شب

هزارویک شب به عنوان مشهورترین مجموعه ی افسانه های پریان، با ویژگی خاص چندفرهنگی بودن، همواره مورد توجه نویسندگان بزرگ شرق و غرب قرار داشته است. در این میان، نجیب محفوظ، برنده ی جایزه ی نوبل ادبیات در سال 1988 میلادی، یکی از برترین آثار خویش را برپایه ی هزارویک شب و در امتداد آن نگاشته است که در این پژوهش بررسی تطبیقی میان این دو اثر، تبیین شباهت ها و افتراقات آن ها از جنبه ی ساختار و عناصر داستانی، نیز از جنبه ی محتوایی و مضامین حکایت-های دو کتاب، انجام گرفته است. بررسی ساختار کلی هر دو کتاب و تطبیق حکایت ها و شخصیت هایی که محفوظ از هزارویک شب وام گرفته است، نشان می دهد او در این اثر توانسته است ضمن حفظ چارچوب اصلی حکایت ها، شخصیت ها، قهرمانان و عناصر داستانی کتاب اصلی، آن ها را در زمانه ای دیگر روایت کند. اقتباساتی که محفوظ از هزارویک شب انجام داده است، رنگی از تکرارهای ملال آور ندارد و هرجا که اشکالات تکنیکی و فنی در متن کتاب اصلی وجود داشته، در اثری که محفوظ به رشته ی تحریر درآورده، مرتفع شده است