دوگانگی نفس و بدن در حکمت متعالیه

نحوه ارتباط نفس و بدن، و به عبارتی مسئله ثنویت در فلسفه، معضل رابطه نفس و بدن را پیش می آورد که امروزه یکی از جدی ترین مسائل فلسفه ذهن محسوب می شود. هیچ کدام از فیلسوفان غربی نتوانسته اند در پاسخ به این مسئله کامیاب باشند، اما در جهان اسلام، ملاصدرا با ابداع مبانی فلسفی جدید، از جمله اصالت وجود، حرکت جوهری و تشکیک در وجود، طرحی نو از کل مسائل فلسفی از جمله مسائل نفس ارائه داد که بی سابقه بوده است. از نظر وی نفس در آغاز حدوث دارای صورت جسمانی است و بدن مرتبه نازل اوست و سپس در اثر حرکت جوهری به مراتب دیگر دست می یابد. بنابراین صدرالدین شیرازی، بر مبنای حدوث جسمانی نفس و حرکت جوهری آن، رابطه نفس و بدن را رابطه اتحادی و بر همین مبنا انسان را حقیقتی ذومراتب می داند و در نتیجه از این طریق، تاثیر و تاثر متقابل نفس و بدن را تبیین می کند.