مطالعه زمین لغزش با استفاده از تکنیک ماره

در این نوشتار، روشی جدید برای مطالعه زمین لغزش و اندازه گیری مقدار جابه جایی ناشی از آن با استفاده از تکنیک ماره ارائه می شود. این پژوهش در روستای قلقاتی از توابع شهرستان زنجان انجام شده است. روستای قلقاتی در دامنه کوه مشرف به دره ای ژرف واقع شده و شیب زمین در محل استقرار آن زیاد است. رخداد زمین لغزش به طور مداوم در طول سال های گذشته در این روستا گزارش شده است. برای انجام این مطالعه، نقش یک توری روی دیوار اتاق یکی از منازل مسکونی روستا که در اثر زمین لغزش در سنوات گذشته بارها ترک برداشته بود، چاپ شد. به طوری که ترک در وسط نقش توری و امتداد آن موازی خطوط توری قرار گرفت. تصویر این توری توسط دستگاه تصویرساز روی توری دیگری که راستای خطوط آن با خطوط توری اول زاویه کوچکی داشت، انداخته شد. توری دوم در کانون پشتی دستگاه تصویرساز قرار داشت. از برهم نهی این دو، فریزهای ماره ظاهر شد. در اثر لغزش زمین، فریز های ماره متناظر با دو سوی ترک نسبت به هم جا به جا می شد. در هر 5 دقیقه یک تصویر از فریزهای ماره توسط دوربین CCD در حافظه رایانه ثبت شد. در تابستان و پاییز سال 1388 به مدت 70 روز متوالی، تصاویر نقش ماره در فواصل زمانی برابر به طور خودکار در حافظه رایانه ثبت شد. با تحلیل فریز های ماره و تعیین مقدار جابه جایی نسبی آنها، مقدار حرکت زمین و رفتار زمانی آن تعیین شد. جابه جایی ناشی از حرکت شیب در این مدت در حدود 4 میلی متر اندازه گیری شد. از مزایای این روش سادگی آرایش، هزینه پایین، تمام خودکار بودن و دقت بالای آن است. دقت اندازه گیری جابه جایی زمین در این پژوهش 04/0 میلی متر بود.