تاثیر چرای دام بر خصوصیات زایشی جوامع گیاهی مراتع استپی

چرای حیوانات با تاثیری که بر خصوصیات زایشی گونه های گیاهی دارد قدرت رقابتی آنها را در جامعه گیاهی تغییر داده و موجب تغییر در ترکیب و ساختار این جوامع می شود. هدف از این مطالعه بررسی تغییر در خصوصیات زایشی جوامع گیاهی در مراتع استپی است و همزمان با بررسی تغییر در ترکیب گیاهی به دنبال این موضوع است که آیا تغییر در ترکیب گیاهی همراه با تغییر در خصوصیات زایشی هست یا خیر؟ به همین منظور در دو منطقه قرق بلند مدت و قرق کوتاه مدت و یک منطقه چرای آزاد در مراتع استپی شهرستان بروجن اقدام به نمونه برداری از پوشش شد. ابتدا از طریق پیمایشهای میدانی نسبت به تشخیص تیپ های گیاهی مبادرت نموده و در داخل هر تیپ گیاهی به روش تصادفی- سیستماتیک در امتداد سه ترانسکت 100 متری 30 پلات یک متر مربعی برای نمونه برداری انتخاب شد و در هر پلات درصد پوشش گونه، میانگین حداکثر ارتفاع سطح فتوسنتز کننده، تعداد سنبل یا گل، تعداد گلچه یا گل و تعداد بذرهای هر گونه محاسبه گردید. برای بررسی تغییر در خصوصیات زایشی و ترکیب جامعه گیاهی از روش رج بندی تحلیل تطبیقی قوس گیری شده (Detrended Corespondance Analysis=DCA) و تجزیه واریانس یکطرفه بر روی بارهای واحدهای نمونه برداری (پلاتها) به همراه مقایسات چندگانه روش توکی استفاده شد. نتایج بدست آمده از روش رج بندی DCA نشان داد که پراکنش واحدهای نمونه برداری در فضای رج بندی در بین سه نوع مدیریت چرایی متفاوت است. نتایج DCA بر روی خصوصیات زایشی نشان داد که سه منطقه چرایی از لحاظ خصوصیات زایشی قابل تفکیک است. سه جامعه گیاهی در سه منطقه مورد مطالعه از لحاظ تولید اندامهای زایشی بذر، گلچه و سنبلچه در گندمیان، گل و سنبل در گندمیان اختلاف معنی داری دارند. در مناطق مورد مطالعه از لحاظ حداکثر ارتفاع گونه ها اختلاف معنی داری مشاهده نشد، ولی تولید بذر گونه های کلاسهای مختلف در جوامع مورد مطالعه اختلاف معنی داری داشت. به طورکلی این مطالعه نشان داد در نتیجه چرای حیوانات کاهش قابل ملاحظه ای در تولید بذر و اندامهای زایشی گیاهان مرغوب مشاهده گردید که این امر موجب کاهش در قدرت رقابتی گیاهان و زادآوری آنها شد و در نتیجه تغییر در ترکیب گیاهی در نتیجه چرای حیوانات با تغییر در خصوصیات زایشی جامع گیاهی همراه شد.