گزارش زنبور پارازیتوییدHalticoptera polita (Hym.: PteromalidaeWalker، 1834) از ایران

شب پره مینوز صنوبر (Phyllonorycter populifoliella (Treitschke) (Lep.: Gracillariidae یکی از آفات مهم صنوبر می باشد که در تمام مناطق کشور روی انواع صنوبر با درجه ی اهمیت اقتصادی زیاد انتشار دارد. لاروهای شب پره مینوز صنوبر با نفوذ به درون برگ، دالان های گرد و تاولی شکلی روی آن ایجاد می کنند. این حشره یکی از آفات مهم نهالستان های صنوبر در استان آذربایجان غربی محسوب می شود. این آفت دارای دشمنان طبیعی بسیاری است که در کنترل طبیعی جمعیت آن در نقاط مختلف نقش دارند.
در بررسی که به منظور شناسایی زنبورهای پارازیتوئید این آفت در منطقه شاهین دژ (استان آذربایجان غربی) طی سال 1389 انجام شد نمونه های آلوده به مینوز در محمودآباد شاهین دژ (N 36 43'' 08«و E 46 30'' 55») جمع آوری و در شرایط آزمایشگاهی پرورش داده شد. زنبورهای خارج شده در ظروف پرورش، جداسازی و به شیشه های حاوی الکل انتقال داده شدند. پس از مطالعه زنبورهای موجود در الکل از برخی از مشخصات کلیدی و مهم هر کدام از گونه ها اسلایدهای میکروسکوپی و عکس ها تهیه شد. شناسایی نمونه ها در حد گونه توسط نگارنده ی دوم انجام گرفت که بدین منظور از کلید شناسایی ارائه شده توسط (Bouček (1965 استفاده شد (1).
زنبور پارازیتویید تحت عنوان (Halticoptera polita (Walker، 1834 از خانواده Pteromalidae شناسایی گردید که برای نخستین بار از روی مینوز صنوبر گزارش می شود. از مهمترین مشخصات مورفولوژیک این گونه می توان به موارد زیر اشاره کرد: اولین بند شاخک هم اندازه طول چشم، نسبت به دیگر بندها بزرگ تر و با فاصله ی زیادی از چشم های مرکب. بندهای فونیکول چهارگوش. در بال جلوئی رگبال کناری طولانی تر از رگبال پس کناری و 3/5- 1/5 برابر طولانی تر از رگبال استیگمال است. در جنس نر پالپ آرواره ی پائین کم و بیش تغییر شکل یافته و متورم و دومین بند آرواره پائین (Stipes) اغلب طویل نیست. موهای انتهای شکم اندازه نامساوی دارند (3).
زنبور پارازیتویید Halticoptera polita از بسیاری از نقاط دنیا گزارش شده است که از آن جمله می توان به شمال غرب اروپا، سوئد، چکسلواکی سابق، رومانی، آلمان، ترکیه، اروپا، ایرلند شمالی، بلژیک، مجارستان، نیوزلند، چین، سودان و انگلستان اشاره کرد (2، 4) ولی تاکنون از ایران گزارش نشده است. این گونه به عنوان پارازیتوئید چندین خانواده از دوبالان، بال غشائیان و بال پولک داران از بسیاری از نقاط جهان گزارش شده است (4).