محاسبه بهای تمام شده خدمات رادیولوژی با استفاده از روش هزینه یابی بر مبنای فعالیت (ABC)

خدمات ارائه شده توسط بخش های تشخیصی بیمارستان، از جمله واحدهای هزینه ای هستند که بخش عمده ای از هزینه ها را به خود اختصاص می دهند. هدف از این پژوهش تعیین بهای تمام شده خدمات رادیولوژی برای سالهای 1389 و 1390 در چهار بیمارستان عمومی آموزشی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی استان اردبیل است. پژوهش حاضر مطالعه ای توصیفی است که به صورت مقطعی و گذشته نگر انجام گرفته است. به منظور جمع آوری داده ها با استفاده از یکسری فرم های استاندارد شده وزارت بهداشت و همچنین مشاهده اسناد و مدارک موجود در بخش ها و واحدهای اداری و پشتیبانی داده های مورد نیاز استخراج شده و با استفاده از نرم افزار Excel، قیمت تمام شده خدمات رادیولوژی با بهره گیری از روش هزینه یابی بر مبنای فعالیت، طی سالهای مورد نظر محاسبه شد. بخش اعظم هزینه ها در هر چهار بیمارستان مورد مطالعه مربوط به هزینه های مستقیم بود که در میان این هزینه ها نیز هزینه های انواع فیلم های رادیولوژی و پرسنلی بیشترین سهم را به خود اختصاص داده بودند. متوسط بهای تمام شده واحد خدمات رادیولوژی مورد نظر برای چهار بیمارستان امام (ره)، دکتر فاطمی، علوی و بوعلی در سال 1389 به ترتیب برابر با 102737، 90968، 96422 و 80459 ریال و در سال 1390 به ترتیب برابر با 112530، 108280، 1072422 و 10325 ریال برآورد گردید. بهای تمام شده یک واحد از خدمات رادیولوژی در این مطالعه نسبت به سایر مطالعه ها تفاوت چشمگیری را نشان داد. از دلایل این امر می توان به گذشت زمان و نیز افزایش قابل توجه نرخ تورم در بخش سلامت به ویژه پس از اجرای قانون هدفمندی یارانه ها اشاره نمود. به نظر می رسد بار ارجاع بیماران و مشکلات مربوط به مدیریت مالی بیمارستانها از لحاظ برنامه ریزی و تخصیص منابع و ظرفیت ها، منجر به افزایش متوسط هزینه خدمات رادیولوژی در مراکز مورد مطالعه شده است. نتایج این مطالعه نشان داد که بین قیمت واقعی خدمات رادیولوژی و تعرفه های مصوب تفاوت وجود دارد، و این تفاوت با بیشتر شدن تعداد تخت های فعال و تخصصی تر شدن بیمارستان افزایش می یابد بدین منظور بیمارستانهای مذکور جهت ارائه خدمات مطلوب و رضایت بخش نیازمند ترمیم ساختار مالی و یا حتی معافیت ها و بخشودگی هایی در هزینه های خود هستند.