تاثیر تمرینات تعادلی اختلالی و غیراختلالی بر تعادل ایستا و پویای زنان سالمند

تمرینات تعادلی می تواند میزان افتادن در سالمندان را کاهش دهد. لذا طبق اصل اختصاصی بودن تمرین، انجام برنامه-های تمرینی اختلالی مشابه آنچه در شرایط واقعی رخ می دهد، می تواند به نارسایی های ناشی از افزایش سن کمک نماید. لذا هدف از تحقیق حاضر مقایسه اثربخشی تمرینات تعادلی اختلالی و غیراختلالی بر قابلیتهای تعادل ایستا و پویای زنان سالمند است.
روش تحقیق حاضر از نوع نیمه تجربی با طرح پیش آزمون، پس آزمون با گروه کنترل است. بدین منظور 38 زن سالمند با دامنه سنی 65-80 به روش نمونه گیری دردسترس انتخاب و از طریق گمارش تصادفی، به گروه های آزمایشی اختلالی (n= 13)، غیراختلالی (n= 12) و کنترل (n= 13) تقسیم شدند. از تمامی گروه ها، قبل و پس از دوره تمرینی، آزمون ثبات قامتی به-دو صورت ایستا با سطح اتکاء پایدار و پویا با سطح اتکاء ناپایدار (سطح 4) بر روی دستگاه تعادل سنج بایودکس به عمل آمد. به منظور تحلیل یافته ها از آزمونهای تحلیل واریانس، t همبسته و t مستقل استفاده شد.
یافته ها نشان داد تمرین اختلالی بر همه شاخصهای تعادل ایستا و پویا تاثیر معنادار داشته است (p<0/05). اما در تمرین غیراختلالی فقط در شاخص نوسان میانی-جانبی (ML) هر دو نوع تعادل ایستا و پویا بهبود معنادار مشاهده نشد(p>0/05). همچنین، نتایج نشان داد تمرین اختلالی نسبت به تمرین غیر اختلالی در شاخص نوسان میانی جانبی دو نوع تعادل ایستا و پویا تاثیر بیشتری داشته است ((p<0/05.
یافته های تحقیق حاضر، اصل اختصاصی بودن تمرین را مورد تایید قرار داد. با وجود اینکه تحقیق حاضر و تحقیقات گذشته ثابت کرده اند که تمرینات تعادلی معمول باعث بهبود تعادل می شوند، اما این گونه تمرینات برای بهبود سازگاری های عصبی عضلانی ویژه تعادل، به خصوص تعادل میانی-جانبی به حد کافی اختصاصی نیستند. بنابراین، تمرینات اختلالی می توانند پاسخهای جبرانی قامتی در اثر اختلال بیرونی را فعال کنند. لذا می توان در مداخلات توانبخشی، برنامه های تعادلی مبتنی بر ایجاد اختلال را به منظور افزایش پایداری میانی-جانبی و در نتیجه کاهش خطر افتادن سالمندان مد نظر قرار داد.