صفات رویشی و زایشی برخی ارقام و ژنوتیپ های بومی ایرانی و خارجی گردو (Juglans regia L.)

در این بررسی سی و پنج صفت مورفولوژیکی در هفت رقم و ژنوتیپ امیدبخش جمال، دماوند، K72، Z53، Z60، Z67 و B21 و هشت رقم خارجی چندلر، پدرو، هارتلی، روند د مونتیگناک، سر، لارا، وینا و فرانکت از بهار 1387 به مدت دو سال ارزیابی شد. در بین صفات مربوط به درخت تنوع متوسطی مشاهده شد ولی صفات قدرت رشد درخت و عادت باردهی تنوع بیشتری نشان دادند. در بین صفات برگ تنوع کمتری مشاهده شد. زمان باز شدن برگ تنوع بسیارزیادی نشان داد به طوری که در میان ارقام مختلف 22 روز اختلاف در زمان باز شدن زود برگ ده ترین و دیربرگ ده ترین رقم ها مشاهده شد. از نظر زمان باز شدن گل های نر و ماده نیز تنوع زیادی مشاهده شد. از نظر دیکوگامی دو رقم/ژنوتیپ پروتوژین، یک رقم هموگام و بقیه پروتاندر بودند. تنوع درزمان رسیدن میوه نیز بسیار زیاد بود. تفاوت در زودرس ترین و دیررس ترین رقم 42 روز بود. شکل میوه در مقطع طولی منطبق بر درز و عمود بر آن، قابلیت بهتری در تفکیک ارقام داشت. اندازه میوه، مغز و درصد مغز نیز تنوع خوبی نشان داد. در میان ارقام خارجی، ارقام چندلر، پدرو، و هارتلی از نظر دیر برگ دهی، باردهی جانبی و کیفیت میوه و مغز به عنوان رقم های برتر تعیین شدند. رقم های روند د مونیتگناگ و فرانکت نیز در سال های ارزیابی پوشش گرده افشانی خوبی را با سه رقم مذکور نشان دادند. در میان ژنوتیپ های داخلی نیز رقم جمال نسبت به سایرین برتری نشان داد و رقم دماوند به عنوان گرده دهنده مناسب پوشش خوبی را برای دوره پذیرش گل های ماده آن نشان داد.